بررسي سرعت رهاسازي پتاسيم غيرتبادلي توسط كلريد كلسيم در ارتباط با برخي ويژگي‌هاي خاك‌هاي استان كهگيلويه و بويراحمد

تكامل خاك، نوع و مقدار كاني‌هاي رسي از عوامل موثر بر سينتيك رهاسازي پتاسيم در خاك مي‌باشند. سرعت رهاسازي پتاسيم غيرتبادلي نقش مهمي در عرضه پتاسيم تبادلي براي گياهان، به خصوص در خاك‏هاي محتوي كاني‏هاي پتاسيم‏دار از جمله ميكا و فلدسپار ايفا مي‏كند. در اين مطالعه، سينتيك رهاسازي پتاسيم توسط عصاره‌گيري متوالي با كلريد كلسيم 0.01 مولار، در 14 نمونه خاك سطحي (صفر تا 30 سانتي‌متر) مناطق مختلف اقليمي استان كهگيلويه و بويراحمد، جنوب غرب ايران، بررسي گرديد. نتايج كاني‏شناسي نشان داد كه اسمكتيت، ايليت، كلريت و پاليگورسكيت كاني‏هاي غالب خاكهاي اين استان مي‌باشند. ميزان رهاسازي پتاسيم در پايان آزمايش (656 ساعت) در دامنه 38.1 ميلي‏گرم بر كيلوگرم درخاك Typic Xerorthents تا 320 ميلي‏گرم بر كيلوگرم در خاك Calcic Haploxeralfs خاك متغير بود. اين پژوهش نشان داد كه ميزان رها سازي پتاسيم، همبستگي بالايي با ويژگي‌هايي چون مقدار رس، پتاسيم غيرتبادلي، ظرفيت تبادل‏كاتيوني و همچنين مقدار كاني‏هاي ايليت و اسمكتيت دارد. به طور كلي رهاسازي پتاسيم از خاك‌ها بر اساس تيپ آن‌ها روند آلفي‌سولز (222.3) اينسپتي‌سولز (111.3) انتي‌سولز (105.0 ميلي‏گرم بر كيلوگرم) را نشان داد. داد‌ه‌هاي حاصل از مطالعات سينتيكي با مدل‌هاي سينتيكي مختلف برازش داده شد كه معادلات تابع توان، مرتبه اول و الوويچ، رها شدن پتاسيم از خاك‌هاي منطقه را به نحو قابل قبولي توصيف نمودند. انطباق داده‌هاي سينتيكي با اين معادلات نشان مي‌دهد كه رهاسازي پتاسيم غيرتبادلي از خاك‌هاي منطقه به طور عمده توسط فرآيند پخشيدگي كنترل مي‌شود.