اثر كيفيت آب آبياري بر برخي شاخص‌هاي فيزيكي خاك

ويژگي‌هاي ساختماني خاك كه تابع توزيع اندازه منافذ مي‌باشند، شاخص‌هاي فيزيكي مهمي از خاك بوده كه رشد و توسعه ريشه و گياه را تحت تأثير قرار مي‌دهند. كيفيت آب آبياري با تأثير بر غلظت نمك‌ها و قليائيت محلول خاك، ساختمان خاك را تغيير مي‌دهد. اين پژوهش به منظور بررسي كيفيت آب آبياري بر توزيع اندازه منافذ خاك، تخلخل تهويه‌اي، منحني مشخصه رطوبتي و مقاومت فروروي يك خاك لوم‌رسي اجرا گرديد. تركيبي از سه سطح شوري با در نظر گرفتن هدايت الكتريكي (EC) برابر با 1، 6 و 10 دسي زيمنس بر متر و سه سطح سديمي بودن با در نظرگرفتن نسبت جذبي سديم (SAR) برابر با 1، 5 و 12 (meq L1)0.5 براي شبيه‌سازي كيفيت‌هاي متفاوت آب آبياري به‌كار رفت. نمونه‌هاي دست‌نخورده خاك (ارتفاع 45 و قطر دروني 51 ميلي‌متر) با محلول‌هاي ساخته شده، طي پنج دوره اشباع و خشك شدند. نتايج نشان داد كه در هر SAR با افزايش EC، ميزان منافذ درشت و تخلخل تهويه‌اي افزايش يافت كه احتمالاً در نتيجه اثرات مثبت شوري بر هم‌آوري ذرات خاك كه در ايجاد ساختمان پايدار مؤثر است، مي‌باشد. همچنين به دليل افزايش منافذ ريز خاك (داراي قطر كوچك‌تر از 30 ميكرون) و رطوبت نگهداري شده در آنها، رطوبت ظرفيت زراعي نيز افزايش يافت. از طرفي با افزايش شوري مقاومت فروروي خاك كاهش يافت كه مي‌تواند به دليل ايجاد منافذ درشت در خاك باشد. همچنين به دليل تغيير در منافذ در نتيجه‌ي كاهش ضخامت لايه دوگانه پخشيده و هم‌آوري ذرات، مقدار رطوبت اشباع افزايش يافت. در هر EC با افزايش SAR، به دليل تخريب ساختمان خاك و پراكندگي ذرات، كه منجر به افزايش ميزان منافذ ريز مي‌شود، رطوبت ظرفيت زراعي و آب نگهداري شده افزايش يافت. همچنين افزايش منافذ ريز و مقاومت فروروي و كاهش منافذ درشت و تخلخل تهويه‌اي با افزايش SARمشاهده گرديد.