تأثير مصرف سوپرفسفات تريپل و كشت گندم بر شكل‌هاي معدني فسفر در خاك‌هاي آهكي دشت قزوين

آگاهي از شكل‌هاي معدني فسفر در خاك از نظر حاصلخيزي خاك و تغذيه گياه مهم است. اين پژوهش به‌منظور تعيين اشكال معدني فسفر با مصرف سوپرفسفات تريپل و كشت گندم در شرايط خاك‌هاي آهكي در دو مرحله انكوباسيون و گلخانه به‌ مرحله اجرا درآمد. آزمايش انكوباسيون روي سه خاك ديزان، قزوين 1 و‌ قزوين 2 با مقادير متفاوت فسفر قابل جذب در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار انجام پذيرفت. در هر خاك 50 ميلي‌گرم فسفر بركيلوگرم خاك از منبع سوپرفسفات تريپل به‌كار برده شد. در زمان‌هاي صفر، 45 و90 روز، شكل‌هاي معدني فسفر خاك شامل: Ca2P، Ca8P، OP، FePو Ca10P اندازه‌گيري شد. نتايج نشان داد كه تثبيت شكل‌هاي فسفر تحت تأثير نوع خاك مورد مطالعه بود. در خاك ديزان، غلظت Ca2P به‌ترتيب 67.5 و 73.8 درصد، Ca8P 74.5 و 59.7 درصد،AlP 31.9 و 50.3 درصد، FeP 47.9 و 63.7 درصد، OP50.7 و 60 درصد و Ca10P 62.8 و 69 درصد بيشتر از خاك‌هاي قزوين 1 و‌ قزوين 2 بود. كاربرد فسفر تأثير زيادي در افزايش غلظت شكل‌هاي Ca2P و Ca8P در هر سه خاك، و با شدت بيشتر در ديزان داشت. بيشترين غلظت اندازه‌گيري شده شكل‌هاي Ca2P، Ca8P، AlP، FeP و OP در زمان T45 و Ca10P در زمان T90 حاصل شد. آزمايش گلخانه بر روي سه خاك مذكور و با كاربرد 50 ميلي‌گرم فسفر بركيلوگرم خاك از منبع سوپرفسفات تريپل با كشت گندم در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار انجام شد. غلظت شكل‌هاي فسفر در شرايط گلخانه در خاك ديزان نسبت به ساير خاك‌‌ها بالاتر بود. در شرايط انكوباسيون، كاربرد 50 ميلي گرم بركيلوگرم فسفر، اشكال فسفر نسبت به شرايط كشت گندم با كاهش 30.63، 12.1، 7.17، 3.33 ميلي‌گرم بر‌كيلوگرم براي Ca2P، Ca8P، AlPو FeP همراه بود. مقادير تثبيت Ca2P با كشت گياه كاهش محسوسي داشت.