اثر كمپوست زباله شهري، كود مرغي و گاوي بر قابليت استفاده عناصر سنگين در سه بافت خاك مختلف

مواد آلي يكي از مهم‌ترين عوامل در باروري خاك هستند. منابع مختلفي در تأمين مواد آلي خاك نقش دارند. از جمله مي‌توان به كمپوست زباله شهري، كودهاي مرغي و گاوي اشاره كرد. اين كودها در بسياري از موارد حاوي مواد سمي و عناصر سنگيني هستند كه براي سلامت انسان و حيوانات بسيار مضر مي باشند. خطر و سميت عناصر سنگين در خاك به شكل و مقدار آنها بستگي دارد. اين پژوهش در قالب طرح كامل تصادفي با سه تكرار در استان همدان اجرا شده است. در اين پژوهش ابتدا اثر كود آلي كمپوست زباله شهري در سه بافت مختلف رسي، لومي و لوم شني تحقيق گرديد. سپس تاثير دو كود آلي گاوي و مرغي نيز در يك بافت لوم شني مطالعه شد. تيمارهاي اعمال شده 0، 20، 40، 80 و 120 تن در هكتار كودهاي آلي بودند. غلظت قابل استفاده و كل عناصر روي، مس، نيكل، كادميم، سرب و منگنز در هر تيمار اندازه‌گيري شد. نتايج نشان دادند كه با افزايش مقدار كودهاي آلي ظرفيت تبادل كاتيوني خاك و مقدار كل و قابل استفاده عناصر سنگين نيز افزايش خواهند يافت. ميزان قابل استفاده عناصر سنگين نسبت به ميزان كل عناصر در سطح بسيار پايين‌تري قرار دارد. به طور كلي مشاهده شد كه افزايش عناصر سنگين ناشي از كودهاي آلي در خاك رسي بيشتر از دو بافت ديگر است. چرا كه بافت رسي ظرفيت بالائي براي جذب عناصر سنگين دارد. در بين سه كود آلي كمپوست زباله شهري بيشترين تأثير را در افزايش غلظت عناصر سنگين در خاك داشته است و بعد از آن كود مرغي تأثير بالائي در افزايش غلظت عناصر سنگين به خاك را دارا بوده است.