بررسي آزمايشگاهي اصلاح يك خاك شور-سديمي با استفاده از ستون‌هاي آبشويي

وجود املاح فراوان و سديم از معضلات اصلي خاك‌هاي مناطق خشك و نيمه‌خشك مي‌باشد. استفاده از بهسازهاي آلي و معدني به عنوان راهكار اساسي براي تسريع آبشويي و اصلاح اين خاك‌ها به شمار مي‌رود. اين مطالعه به منظور بررسي قابليت استفاده از مواد آلي (5 درصد جرمي) و گچ ( معادل نياز گچي، gkg1 6.12 ) براي اصلاح يك نمونه خاك شور سديمي در شرايط ستون آبشويي انجام شد. نمونه خاك از اراضي رها شده‌ كشاورزي در حاشيه غربي درياچه اروميه انتخاب شد. آبشويي خاك با استفاده از آب معمولي به صورت اضافه نمودن پي در پي حجم آب منفذي انجام شد. غلظت كاتيون‌ها به همراه هدايت الكتريكي و نسبت جذب سديم در زه‌آب مربوط به هر حجم آب منفذي، اندازه‌گيري شد. همچنين، مقادير اين پارامترها پس از اتمام آبشويي در طول ستون آبشويي شده تعيين شدند. مطابق نتايج در تيمار شاهد به دليل وجود سديم تبادلي زياد و تخريب ساختمان خاك، امكان آبشويي براي بيش از 2 حجم آب منفذي فراهم نشد. نبست جذب سديم در نمونه‌ خاك پس از انجام آبشويي در تيمارهاي گچ و گچ به همراه ماده آلي (22 حجم آب منفذي)، از (meql1)0.5 62.5 به ترتيب به (meql1)0.5 1.08 و (meql1)0.5 1.51 كاهش يافت كه نشان دهنده كارآمدي گچ و مواد آلي در اصلاح خاك سديمي است. تيمار ماده آلي نيز كاهش 85 درصدي در مقدار نسبت جذب سديم را نشان داد كه مي‌تواند مربوط به آزاد شدن نسبي كلسيم از آهك موجود در خاك و جايگزيني آن با سديم تبادلي باشد. مقدار هدايت الكتريكي نمونه خاك پس از آبشويي صرف‌نظر از نوع تيمار، به زير حد بحراني dSm1 4 رسيد كه نشان دهنده‌ كارايي آبشويي براي حذف نمك‌هاي محلول از پروفيل خاك است. در مجموع استفاده از گچ به همراه ماده آلي براي اصلاح موثر خاكهاي منطقه توصيه مي‌شود.