اصل تأليف قلوب؛ مباني فقهي و نقش آن در قدرت نرم جمهوري اسلامي ايران

در دو دهه اخير با متكثرسازي مفهوم قدرت، گونه نرم قدرت در كنار شكل سخت آن مورد توجه انديشمندان قرار گرفته است. با اين وجود توجه به قدرت نرم در اسلام داراي سابقه‎اي تاريخي بوده و در قالب ابزارهاي متنوعي به كار بسته شده است. يكي از اين ابزارها «تأليف قلوب» است كه به‎عنوان يكي از مصارف زكات براي ارتقاي سطح همدلي در بين مسلمين و همچنين گسترش دايره اسلام، مورد استفاده قرار گرفته است. با تأمل در مباني قرآني و روايي، مي‏توان گفت تأليف قلوب تنها در مسأله زكات مطرح نيست؛ بلكه به عنوان يك اصل كلي، جهت تقويت امنيت و گسترش اسلام، مورد استفاده قرار گرفته است. به دليل تغييرات گسترده در عرصه نظم و تعاملات بين‎المللي، كاركردها و شيوه‎هاي استفاده از «تأليف قلوب» دچار تحول جدي شده و به حوزه‎هاي متنوع‎تري بسط داده شده است. اين مقاله با استفاده از روش توصيفي ـ تحليلي به بررسي چگونگي استفاده از اصل تأليف قلوب در حوزه‎هاي فرهنگي، اقتصادي و سياسي در جهت ارتقاي قدرت نرم جمهوري اسلامي مي‎پردازد.