الزامات تحقق امت اسلامي و گذار از دولت مدرن (بررسي موضوعي در كشورهاي اسلامي)

در دوران معاصر و با سيطره اقتضائات دولت مدرن، كشورهاي اسلامي همگي بر اساس ساختار دولت ـ ملت و بر اساس الگوي دولت مدرن بوجود آمده و استقلال‌ يافته‌اند، اما ميراث زمامداري در انديشه اسلامي مبتني بر كلان نظريه «امت» مطرح شده است و افق حاكميت را در جوامع اسلامي مشخص نموده است. در واقع دو مؤلفه مهم در شناخت نظام حقوق اساسي و آينده حاكميت در جوامع اسلامي معاصر عبارتند از مفهوم مدرنيته و ساختار حقوقي ـ سياسي ناشي از آن از يكسو و ساختار‌هاي حقوقي ـ سياسي امت ناشي از انديشه اسلامي از سوي ديگر. موضوع امت و تحقق آن به شكل ويژه در قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران نيز مد نظر قرار گرفته است. با توجه به عدم امكان چشم‌پوشي از اين دو مفهوم و الزامات آنها آينده حقوقي ـ سياسي جهان اسلام را نحوه تعامل دولت مدرن با ساختارهاي نوين امت اسلامي تشكيل مي‌دهد كه مسأله محوري اين مقاله نيز همين موضوع مي‌باشد. سؤال مقاله اين است كه «با توجه به اقتضائات دولت مدرن، چگونه مي‌توان به امت اسلامي دست يافت؟» ازاين‌رو، نگارندگان با روشي توصيفي ـ تحليلي، ضمن تحليل دو مفهوم دولت مدرن و امت اسلامي و فرضيه عدم تجانس دولت مدرن با اقتضائات تحقق امت اسلامي، به ارائه راهبردهاي گذار به امت اسلامي در نظام حقوق اساسي كشورهاي اسلامي مي‌پردازند.