نگرش به بستري شدن در مبتلايان به اسكيزوفرنيا و بررسي كيفي تأثير برنامه بازگشت به اجتماع بر آن: مطالعه اي به روش تحليل پديدارشناختي تفسيري

A Qualitative Study on Attitude Toward Hospitalization in Schizophrenics and the Community Re-entry Program Effectiveness on It: An Interpretative Phenomenological Analysis

مقدمه: از آنجا كه عدم متابعت درماني يكي از معضلات پيش روي متخصصان باليني در درمان مبتلايان به اسكيزوفرنياست و نظر به اين كه نگرش به درمان در شكل گيري اين معضل نقشي محوري دارد، پرداختن به نگرش نسبت به درمان و عوامل احتمالي دخيل در آن ضروري به نظر مي رسد؛ لذا پژوهش حاضر با هدف بررسي نگرش به بستري شدن در مبتلايان به اسكيزوفرنيا انجام شد. روش: اين پژوهش به شيوه كيفي و با روش تحلبل پديدارشناختي تفسيري انجام گرفت. نمونه پژوهش به روش هدفمند انتخاب شد و تمامي بيماران مبتلا به اسكيزوفرنيايي كه در سه ماهه چهارم سال 1396 در بخش هاي حاد مركز آموزشي درماني روانپزشكي رازي شهر تهران بستري شدند و در پژوهشي با هدف بررسي اثربخشي برنامه بازگشت به اجتماع شركت داشتند براي مصاحبه نيمه ساختار يافته انتخاب شدند كه مشتمل بر دو گروه بودند. اعتبار و پايايي پژوهش كيفي حاضر بر سه محور كاربردي بودن، ثبات، و مبتني بودن بر واقعيت، استوار بود. يافته ها: يافته هاي حاصل از تحليل محتواي مصاحبه هاي بيماران در گروه درمان روانپزشكي متعارف در قالب 13 خوشه موضوعي و 5 موضوع محوري شامل "عوامل محيطي، ناآگاهي ها، آگاهي ها، عوامل مرتبط با عزت نفس، و كيفيت زندگي بيماران در مدت اقامت در بيمارستان" و درگروه برنامه بازگشت به اجتماع در قالب 15 خوشه موضوعي و 6 موضوع محوري شامل موارد محوري فوق الذكر به انضمام يك موضوع محوري ديگر با عنوان "برنامه هاي درماني" دسته بندي شد. بحث و نتيجه گيري: عواملي نظير محدوديت هاي محيطي، آگاهي ها و ناآگاهي هاي فردي، عوامل تهديد كننده عزت نفس، كيفيت زندگي در مدت اقامت در بيمارستان، و كميت و كيفيت برنامه هاي درماني بر نگرش بيماران به تجربه بستري شدن تأثيرگذار بودند. ميان نگرش بيماران در دو گروه مورد بررسي تفاوت كيفي وجود داشت ضمن آنكه نگرش نسبت به بستري شدن در بيماران گروه بازگشت به اجتماع در مجموع مثبت تر بود. چكيده مقدمه: از آنجا كه عدم متابعت درماني يكي از معضلات پيش روي متخصصان باليني در درمان مبتلايان به اسكيزوفرنياست و نظر به اين كه نگرش به درمان در شكل گيري اين معضل نقشي محوري دارد، پرداختن به نگرش نسبت به درمان و عوامل احتمالي دخيل در آن ضروري به نظر مي رسد؛ لذا پژوهش حاضر با هدف بررسي نگرش به بستري شدن در مبتلايان به اسكيزوفرنيا انجام شد. روش: اين پژوهش به شيوه كيفي و با روش تحلبل پديدارشناختي تفسيري انجام گرفت. نمونه پژوهش به روش هدفمند انتخاب شد و تمامي بيماران مبتلا به اسكيزوفرنيايي كه در سه ماهه چهارم سال 1396 در بخش هاي حاد مركز آموزشي درماني روانپزشكي رازي شهر تهران بستري شدند و در پژوهشي با هدف بررسي اثربخشي برنامه بازگشت به اجتماع شركت داشتند براي مصاحبه نيمه ساختار يافته انتخاب شدند كه مشتمل بر دو گروه بودند. اعتبار و پايايي پژوهش كيفي حاضر بر سه محور كاربردي بودن، ثبات، و مبتني بودن بر واقعيت، استوار بود. يافته ها: يافته هاي حاصل از تحليل محتواي مصاحبه هاي بيماران در گروه درمان روانپزشكي متعارف در قالب 13 خوشه موضوعي و 5 موضوع محوري شامل عوامل محيطي، ناآگاهي ها، آگاهي ها، عوامل مرتبط با عزت نفس، و كيفيت زندگي بيماران در مدت اقامت در بيمارستان و درگروه برنامه بازگشت به اجتماع در قالب 15 خوشه موضوعي و 6 موضوع محوري شامل موارد محوري فوق الذكر به انضمام يك موضوع محوري ديگر با عنوان برنامه هاي درماني دسته بندي شد.

Introduction: Since non-compliance is one of the challenges faced by clinicians working with schizophrenics, and given that the attitude toward treatment is one of critical factors responsible for this non-compliance, it is essential to study this phenomenon and its possible contributing factors. For this reason, this research was designed and conducted to investigate attitude toward hospitalization in these patients. Method: This was a qualitative research conducted using Interpretational Phenomenological Analysis. The sample was selected using purposive sampling method and all schizophrenic patients who were admitted in acute units of Tehran’s Raazi Psychiatric Center during year 1396 4th quarter and had participated in a research that examined the effectiveness of the Community Re-entry Program were selected for semi-structured interviews. The sample was comprised of two groups. The validity and reliability of this qualitative research was based on three axes of applicability, stability, and reality basing. Results: The findings from the analysis of the content of patient interviews were summarized in 13 thematic clusters and 5 main themes including "environmental factors, unawareness, knowledge, factors related to self-esteem, and quality of life of patients during hospitalization" in the conventional psychiatric treatment group and 15 thematic clusters and 6 main themes including the above main themes along with another main theme called "treatment plans" in the Community Re-entry Program Conclusion: The factors such as environmental restrictions, individual knowledge and nonawareness, self-esteem threats, quality of life during hospitalization, and quality and quantity of treatment plans influenced patients attitude toward hospitalization experience. There was a qualitative difference between patients attitude in the two groups, while the attitude toward hospitalization in the Community Re-entry Program was more positive in general.