بررسي اثربخشي الگوي تاب آوري بر بهبودكيفيت زندگي بيماران مبتلا به اسكلروز چندگانه: يك مطالعه پيگيرانه

Investigating the effectiveness of resiliency pattern on improving the quality of life of multiple sclerosis patients: a follow up study

مقدمه: با توجه به شيوع اختلالات روان‌شناختي در بيماران مالتيپل اسكلروزيس، برخي از گزارش‌‌ها اثربخشي مدل تاب آوري را مقدم بر درمان‌هاي مرسوم قبلي دانسته‌اند، بر‌اين اساس هدف اين پژوهش بررسي اثربخشي مدل تاب آوري بر بهبود مؤلفه‌هاي كيفيت زندگي در بيماران مبتلا به مالتيپل اسكلروزيس با پيگيري سه ماهه بود.‌ روش كار: اين پژوهش، به‌صورت تجربي بوده و در آن از طرح پيش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه كنترل استفاده شد. جامعه آماري پژوهش حاضر 631 نفر بود. نمونه شامل 40 بيمار مبتلا به ام اس شهر تبريز در سال 1397 بود. ابتدا از 220 بيمار مبتلا به مالتيپل اسكلروزيس، آزمون كيفيت زندگي به‌عمل آمد؛ سپس افرادي از جامعه فوق كه طبق معيار نقطه برش در سطح نامطلوبي قرار داشتند، (82 نفر) انتخاب شدند. 20 نفر براي گروه آزمايش و 20 نفر براي گروه كنترل به‌صورت تصادفي انتخاب شدند. مداخله مبتني بر آموزش تاب آوري طي 12 جلسه نود دقيقه‌اي، هر هفته يك جلسه اجرا شد. پس از اتمام جلسات مجدداً آزمون كيفيت زندگي جهت پس آزمون روي دو گروه اجرا گرديد و سه ماه بعد از اتمام مداخله نيز پس آزمون بعمل آمد. داده‌‌ها با استفاده از تحليل كوواريانس مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. يافته ها: همه آزمودني ها مذكر بوده و ميانگين سن آزمودني هاي گروه آزمايش 5/84±42/35 و ميانگين سني آزمودني هاي گروه كنترل 5/84±42/35 بود. تحليل داده‌‌ها نشان داد كه بين ميانگين نمره‌هاي پس‌آزمون گروه آزمايش و كنترل تفاوت معني‌داري وجود داشت (P<0/01)، به نحوي كه مداخله تاب آوري موجب بهبود مؤلفه‌هاي كيفيت زندگي در گروه آزمايش شده است. همچنين بعد از پيگيري سه ماهه نيز مدل تاب آوري اثر ماندگاري بر كيفيت زندگي بيماران ام اس داشته است. نتيجه گيري: با توجه به تأثير مثبت آموزش تاب آوري، استفاده از ‌اين آموزش در برنامه‌ريزي اقدام‌هاي بهداشت رواني به خصوص در مورد بيماران مالتيپل اسكلروزيس توصيه مي‌شود.

Introduction: Regarding the prevalence of psychological disorders in multiple sclerosis patients, some reports have considered the efficacy of a resilient model prior to previous treatments. Therefore, the aim of this study was to investigate the effectiveness of the resiliency model on improving the quality of life components in patients with multiple sclerosis followed by three months. Methods: This study was an experimental study in which pre-test-post-test design with control group was used. The statistical population of the study was 631 people. The sample consisted of 40 MS patients in Tabriz in 2018. First of all, 220 patients with multiple sclerosis, a quality of life test, were selected. Then, the subjects from the above-mentioned society, who were classified as unsatisfactory according to the cutoff criteria, were selected (82 subjects). 20 subjects were assigned to the experimental group and 20 controls were randomly selected. The intervention based on resilient training was performed in 12 sessions of 90 minutes, one session per week. After the end of the sessions, quality of life test for posttest was performed again in two groups and after three months after the end of the intervention, a post-test was performed. Data were analyzed using covariance analysis. Results: All subjects were male and the mean age of the subjects in the experimental group was 42.35 ± 5.84 and the mean age of the subjects in the control group was 42.35 ± 5.84. Data analysis showed that there was a significant difference between the mean scores of post-test in the experimental and control groups (P < 0.01), so that the intervention improved the components of quality of life in the experimental group. Also, after a three month follow up, the model of resilience has had a lasting effect on the quality of life of MS patients. Conclusions: Considering the positive effect of resilient education, the use of this training in planning mental health interventions, especially in patients with multiple sclerosis, is recommended.