هيومات پتاسيم عاملي براي كاهش زوال بذر گندم

Potassium Humate as a Factor for Decreasing Deterioration of Wheat’s Seed

بذرها در طول دوره انبارداري، زوال مي يابند. تيمار كردن بذر با هيوميك اسيد تغييرات متابوليك و بيوشيميايي در بذر به وجود آورده، جوانه ­زني و سبز شدن را تسريع مي­ كند. اين تحقيق به ­منظور ارزيابي اثر پيش‌تيمار كردن بذرها با هيومات پتاسيم بر زوال بذر ارقام گندم در شرايط آزمايشگاهي و گلخانه‌اي اجرا شد. آزمايش به­ صورت فاكتوريل بر پايه طرح كاملاً تصادفي در سه تكرار انجام يافت. هيومات پتاسيم در سه سطح شاهد، 1 و 2 در هزار؛ ارقام گندم شامل شيرودي، دريا، چمران و مرواريد؛ و زمان­ هاي حرارت ­دهي شامل صفر، 48، 72، 144 و 96 ساعت فاكتورهاي آزمايش بودند. نتايج نشان داد كه اثر ساده رقم و اثر متقابل سطوح هيومات پتاسيم × زمان هاي حرارت‌دهي بر طول ساقه­ چه، اثر ساده زمان­ هاي حرارت‌دهي و اثر متقابل سطوح هيومات پتاسيم × ارقام بر درصد جوانه ­زني و اثر متقابل سطوح هيومات پتاسيم×ارقام×زمان­ هاي حرارت‌دهي بر طول ريشه­ چه، وزن خشك ساقه­ چه، وزن خشك ريشه­ هاي جنيني و وزن خشك گياهچه معني ­دار بود. پيش تيمار بذور به ميزان دو در هزار با هيومات پتاسيم باعث توليد طويل ­ترين ريشه ­چه ­ها در ارقام شيرودي، دريا، مرواريد و چمران؛ به ­ترتيب با 72، 72، 144 و 96 ساعت حرارت­ دهي گرديد. بيشترين وزن خشك ريشه­ هاي جنيني را ارقام شيرودي و چمران، به ­ترتيب با 48 و 72 ساعت حرارت ­دهي با مصرف دو در هزار هيومات پتاسيم به ­وجود آوردند. مصرف يك در هزار هيومات پتاسيم باعث شد بيشترين وزن خشك گياهچه به ­ترتيب با 48، 72 ساعت و عدم حرارت­دهي در ارقام شيرودي، دريا و مرواريد به ­وجود آيد. نتيجه گرفته شد كه ارقام مختلف اين تحقيق در زمان ­هاي مختلف حرارت­ دهي، پاسخ­ هاي متفاوتي به تيماركردن با هيومات پتاسيم نشان مي ­دهند. در نهايت مشخص گرديد كه افزايش زمان حرارت­ دهي، ويژگي­ هاي گندم را در مراحل اوليه رشد تحت تاثير قرار مي ­دهد و تيمار بذر با هيومات پتاسيم مي ­تواند در كاهش زوال بذر تاثيرگذار باشد.

Seeds could be deteriorated during storage. Treatment of seeds by humic acid induces metabolic and biochemical changes which accelerate seed germination and its emergence. This research was carried out to evaluate the effect of seed pretreatment potassium humate on its deterioration under laboratory and greenhouse conditions. The experiment was carried out in a 5 × 4 × 3 factorial experiment using completely randomized design with three replications. Experimental factors were three levels of potassium humate (control, one and two parts per 1000 potassium humate), four wheat varieties (Shirodi, Darya, Morvarid and Chamran) and five heating times (zero, 48, 72, 96 and 144 hours). Results showed significant differences in simple effect of variety and effect of potassium humate × heating times for shoot length; simple effect of heating times and effect of potassium humate × varieties for germination percent; effect of potassium humate × varieties × heating times for radicle length, shoot dry weight, seminal roots dry weight and seedling dry weight. Pretreatment of seeds by using 2/1000 potassium humate produced × longest radicle roots in Shirodi, Darya, Morvarid and Chamran respectively with 72, 72, 144 and 96 hours heating times. The highest root dry weight was produced by 2/1000 potassium humate and 48 and 72 hours of heating times on Shirodi and Chamran, respectively. Application of 1/1000 of potassium humate produced the highest seedling dry weight in Shirodi, Darya and Morvarid with 48, 72 hours of heating times and without heating, respectively. Results also revealed that different varieties responded differently to potassium humate treatment at different heating times. It can be concluded that longer heating durations affected wheat characters at early growth stages and pretreatment of seeds by potassium humate can decrease seed deterioration.