اثرات كشندگي و زيركشندگي حشره‌كش گياهي تنداكسير Tondexir® و حشره‌كش شيميايي ايندوكساكارب Avaunt® روي شب‌پره مينوز گوجه‌فرنگي (Lep.: Gelechiidae) Meyrick Tuta absoluta

Lethal and sublethal effects of botanical insecticide, tondexir (Tondexir®) and chemical insecticide, indoxacarb (Avaunt®) on the tomato leaf miner, Tuta absoluta (Meyrick) (Lep : Gelechiidae)

شب­پره مينوز گوجه ­فرنگيMeyrick Tuta absoluta آفت مهم و كليدي گوجه­ فرنگي مي­باشد. در بررسي حاضر ابتدا اثرات كشندگي حشره­ كش گياهي تنداكسير (Tondexir®) و حشره­ كش شيميايي ايندوكساكارب (Avaunt®) روي تخم اين آفت مورد بررسي قرار گرفت. در آزمايش ديگري اثرات غلظت زيركشنده (LC30) دو تركيب ذكر شده روي پارارمترهاي جدول زندگي اين آفت بررسي شد. از دستگاه برج پاشش (Potter tower) براي زيست سنجي­ ها استفاده شد.همچنين به منظور بررسي تاثير تركيبات ذكر شده در شرايط مزرعه ­اي، آزمايشي با سه تيمار و چهار تكرار در قالب طرح بلوك كامل تصادفي طي دو سال زراعي 1396 و 1397 انجام شد. در شرايط آزمايشگاهي حشره­ كش تنداكسير سميت بالاتري نسبت به ايندوكساكارب براي تخم T. absoluta داشت. ميزان LC50 تركيبات ذكر شده به ترتيب 9/837 پي­پي­ام و 1/1139 پي­پي­ام برآورد شد. غلظت زيركشنده تركيبات ذكر شده به طور معني­ داري آماره­ هاي جدول زندگي اين آفت را تحت تاثير قرار دادند. طول دوره­ هاي جنيني، لاروي، شفيرگي و طول كل دوره­ پيش از تخم ­گذاري (TPOP) در تيمار تنداكسير به طور معني­ داري بالاتر از تيمار شاهد بود. نرخ ذاتي افزايش جمعيت (rm) در تيمار حشره­ كش­ها به طور معني­ داري پايين ­تر از تيمار شاهد بود (P<0.05). كمترين ميزان نرخ متناهي افزايش جمعيت (λ) (105/1 بر روز) و طولاني­ ترين طول دوره يك نسل (T) (36/39 روز) در تيمار تنداكسير مشاهده شد. در شرايط مزرعه­ اي دوام اثر حشره­ كشي تنداكسير بالاتر از ايندوكساكارب بود، چنانچه در نمونه­ برداري هاي بيست­و­يك روز پس از تيمار، درصد تلفات ايجاد شدهدر تخم و لارو مينوز گوجه­ فرنگي در قطعات تيمار شده با اين حشره­ كش به طور معني­ داري بالاتر از قطعات تيمار شده با ايندوكساكارب بود. نتايج به طور كلي نشان داد حشره­ كش گياهي تنداكسير اثرات كشندگي و زيركشندگي بالايي براي مينوز گوجه­ فرنگي دارد و مي­تواند به عنوان يكي از گزينه­ هاي احتمالي در برنامه مديريت تلفيقي اين آفت (IPM) مطرح باشد

Background and Objectives The tomato leaf miner, Tuta absoluta (Meyrick) is the most damaging tomato insect pest. In the present study, the lethal effects of plant insecticide, tondexir (Tondexir®) and chemical insecticide, indoxacarb (Avaunt®) were assessed against T. absoluta under laboratory and field conditions. Materials and Methods The sublethal (LC30) effects of the insecticides were evaluated on the life table parameters of T. absoluta. The potter tower was used for the bioassays. In order to define the effect of these compounds, an experimental field was carried out in a randomized complete block design with three treatments replicated four times during two consecutive seasons in 2017 and 2018. Results The LC50values of tondexir and indoxacarb on eggs of T. absoluta were 837.9 and 1139.1 ppm, respectively. Sublethal concentration of insecticides affected life table parameters of T. absoluta significantly. Embryonic, larval, pupal and TPOP periods were significantly higher in tondexir than the control. Intrinsic rate of increase (rm) value in both insecticides treatments was significantly lower than control (P<0.05). The minimum value of λ (1.105 day-1) and the longest generation time (39.36 day) was observed in tondexir. The persistency effect of tested insecticides under field conditions was higher in tondexir than indoxacarb. Even 21 days after treatment, the percentage mortality of eggs and larvae of T. absoluta were significantly higher in plot that treated with tondexir than indoxacarb treatment. Discussion The total results revealed that tondexir had high lethal and sublethal effects on tomato leafminer and can be recommendable to be applied in an integrated pest management program (IPM) of this pest.