ارزيابي واكنش ژنوتيپ‌هاي مختلف گندم نان نسبت به نماتد سيستي غلات (Heterodera filipjevi) در شرايط گلخانه

Assessment of reaction to Cereal cyst nematodes (Heterodear filipjevi) to different bread wheat accessions under greenhouse conditions

نماتدهاي سيستي غلات يكي از عوامل زنده تهديدكننده توليد گندم مخصوصاً در شرايط ديم و استرس‌هاي ناشي از خشكي در بيشتر كشورهاي توليدكننده گندم در جهان به شمار مي­ روند. از بين گونه‌هاي نماتد سيستي غلات، Heterodera filipjevi گونه غالب و شايع در مزارع غلات ايران است. در اين مطالعه واكنش ژنوتيپ‌هاي رايج گندم نان شامل چندين رقم و لاين نسبت به H. filipjevi در شرايط گلخانه، برمبناي روش ارايه شده جهت غربالگري ژنوتيپ­ هاي گندم تحت شرايط كنترل شده، مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج نشان داد ارقام بك كراس روشن با ميانگين جمعيت 2/30 و سيلور استار با ميانگين جمعيت 8/6 سيست و ماده بالغ، به ترتيب بيشترين و كمترين ميانگين جمعيت را به خود اختصاص دادند. تجزيه خوشه­ اي داده­ ها، كليه ژنوتيپ­ ها را در چهار گروه تقسيم‌بندي نمود. سه رقم بك كراس روشن، پيشتاز و پيشگام با توجه به بالاتر بودن ميانگين تعداد سيست‌هاي موجود در خاك و ريشه نسبت به رقم حساس بزوستايا (شاهد حساس) به عنوان ژنوتيپ­ هاي بسيار حساس (HS) گروه­ بندي شدند. ارقام مهدوي، بم، دنا، بهار، سيوند، افق، ارگ و بزوستايا در گروه ژنوتيپ­ هاي حساس (S) قرار گرفتند. ژنوتيپ­ هاي روشن، الوند، پارسي، ES-93-95 و مرودشت به عنوان ژنوتيپ هاي نسبتاً حساس (MS) و ژنوتيپ­ هاي سيروان، M-90-9 و M-90-7 به همراه ژنوتيپ سيلور استار (شاهد نسبتاً مقاوم)، در گروه ژنوتيپ­ هاي نسبتاً مقاوم (MR) قرار گرفتند.