برآورد اندازه اقتصاد زيرزميني در ايران و بررسي عوامل موثر بر آن

فاقد عنوان لاتين

اقتصاد زيرزميني پديده اي است كه همه كشورهاي جهان با آن مواجه اند. تحقيقات نشان مي دهد كه اندازه بخش زيرزميني در بيشتر كشورها نسبتاً قابل توجه بوده و فعاليت هاي اين بخش علت بيشتر نابه ساماني هاي اقتصادي است. بنابراين برآورد اين بخش از اقتصاد از جنبه شناسايي شكاف مالياتي، اثر بخشي سياست هاي پولي و مالي، رشد اقتصادي و توزيع درآمد اهميت فراواني دارد. در اين پژوهش در قسمت تجربي درگام نخست اندازه اقتصاد زيرزميني ايران را طي سالهاي 1387-1352،به كمك تحليل عاملي اكتشافي برآورد كرده ايم. در گام دوم چگونگي و شدت اثرگذاري متغيرهايي همچون بارمالياتي مستقيم، بارمالياتي غير مستقيم، تشكيل سرمايه ثابت ناخالص، عرضه پول، توليد ناخالص داخلي و نرخ فعاليت را در قالب الگوي خودرگرسيون برداري مورد مطالعه قرار داديم. نتايج نشان مي دهد، ميانگين اندازه اقتصاد زيرزميني در اين دوره به طور متوسط در حدود 27 درصد از GDP است. همچنين برآورد مدل نشان داد كه در بلندمدت شوك رشد توليد ناخالص داخلي و رشد تشكيل سرمايه ناخالص اثر منفي بر رشد اقتصاد زيرزميني داشته اند. و شوك رشد عرضه پول، رشد بارمالياتي غيرمستقيم، رشد بارمالياتي مستقيم و رشد نرخ فعاليت اثر مثبت بر رشد اقتصاد زيرزميني داشته اند.كه در بين اين عوامل، رشد توليد ناخالص داخلي بيشترين اثر را بر اقتصاد زيرزميني داشته است.

The Underground Economy is a phenomenon that all countries have to deal with it. The researches display that the size of activities in the underground economy are fairly large as well as,these activities are the causes of most economic disturbances; therefore,its estimation is important in the tax gap realization,the effectiveness of monetary and fiscal policies,economic growth and income distribution aspects. In empirical section, we estimated first the size of the underground economic activities for Iran from 1352 to 1387 by using exploratory factor analysis. Second,we have investigated the impacts of some variables such asdirect tax burden , indirect tax burden, gross fixed capital formation , money supply , GDP, and direct tax rate of activity on the underground economy by econometric model. The empirical results indicate that underground economic are equal to 26.77 percent of GDP,respectively. The model showed that the long-run GDP growth shocks and growth of gross capital formation have a negative effect on the growth of the underground economy. an‎d the shock of money supply growth, load growth in indirect taxes, direct taxes and the growth rate of load growth activities a positive effect on have underground economy. That among these factors, GDP growth has had the greatest influence on the underground economy