عنوان مقاله :
دوگانگيِ ارزش ـ ادب در مسأله‌ي پوشش زن؛ سنجشي واقع‌گرايانه
عنوان به زبان ديگر :
The Duality of Custom – Value in Women’s Veil; A Realistic Evaluation
پديد آورندگان :
دهقان سيمكاني، رحيم دانشگاه شهيد بهشتي - دانشكده الهيات و اديان، تهران
كليدواژه :
اخلاق , آداب , ارزش , حجاب , واقع گرايي
چكيده فارسي :
آيا حجاب، از جمله ارزشهاي اخلاقي بوده و ريشه در تكوين دارد يا در زمره ي آداب محسوب شده و به اعتبار و عرف وابسته است؟ پاسخ به اين مسأله نيازمند تبيين معيار تمايز آداب از ارزشها است. بر اساس تفاوتهاي بين ارزشها و آداب، معيار تمايز ارزش از ادب را ميتوان اينگونه دانست؛ هر مقوله ي ارزشي كه 1- مربوط به ساحت درونيِ انسان باشد؛ 2- منشأ تكويني داشته باشد؛ 3- استدلال پذير باشد؛ 4- ارتباط مستقيم با سعادت انسان داشته باشد؛ و 5- مشترك بين همگان باشد؛ ارزش اخلاقي محسوب خواهد شد. در غير اين صورت، به شرط اينكه از خصايص آداب برخوردار باشد، بايد آن را در زمره ي آداب قرار داد.
اين خصايص پنجگانه در مقوله ي «حجاب» و پوشش زن وجود دارد. بر اين اساس، حجاب، برخلاف آداب، امري وضعي و اعتباري نيست، و حقيقتِ ارزش بودنِ آن به شرايط جوامع بستگي ندارد. اين مقاله، ضمن تبيين معيار تمايز آداب از ارزشها، تلاش نموده تا با روش تحليلي و كيفي، با تأكيد بر آراء تفسيريِ آيت الله جوادي آملي، نشان دهد كه حجاب ريشه در واقع دارد. از اين رو، تلقّي برخي نوانديشان مبني بر قرار دادن حجاب در زمره ي آداب و اتّخاذ رهيافت ناواقع گرايانه در مورد آن، موجّه نيست.
چكيده لاتين :
Is "hijab" an ethical value rooted in reality or considered as a custom which is related to different communities and traditions? The answer to this question requires a clear criterion for differentiating customs from values. Based on the differences between values and customs, we can say; any value which is original, reasonable, and common to everyone, relates to man's inner dimension, and if it is contacted to humans’ happiness, it is moral value, otherwise it should be placed among customs. These five features exist in the category of "hijab" and therefore hijab is an ethical value. Accordingly, hijab, is rooted in nature and it does not depend on the circumstances of different communities and traditions. This article clarifies the criteria for the distinction between customs and values, and also with a method of analysis, with an emphasis on the views of Ayatollah Javadi Amoli, in an effort to show that "hijab" is a virtue. Hence the belief of those who consider "hijab" as a custom is not acceptable.
