جامعه شناسي زن، ازدواج و خانواده در قرآن‌ كريم به منظور ارائه‌ي مدل خانواده‌ي قرآني (مطالعه‌ي مفاهيم اجتماعي در قرآن كريم)

Women's Sociology, Marriage and Family In the Holy Quran, in order to provide the Quran family model (Study of Social Concepts in the Holy Quran)

هدف پژوهش حاضر، شناسايي مفاهيم اجتماعي قرآن كريم، با تأكيد بر جامعه شناسي زن، خانواده و ازدواج به منظور ارائه­ ي مدل خانواده­ ي موفق قرآني مي­باشد. رويكرد پژوهش حاضر، از نوع آميخته (كمي و كيفي) است. از نظر هدف، كاربردي، از نظر روش، توصيفي- تحليلي و نظريه­ اي مبنايي است. دامنه­ ي پژوهش حاضر، آيات اجتماعي قرآن كريم با موضوع زن، ازدواج و خانواده است بر همين اساس، تعداد 398 آيه انتخاب و ترجمه­ ي آيات وارد نرم افزار اكسل گرديد. تحليل آيات با استفاده از كدگذاري باز و محوري انجام و مقول ه­هاي محوري در سه موضوع خانواده، ازدواج و زن تعيين شد. جامعه آماري پژوهش شامل متخصصان علوم قرآني و جامعه­شناسي است كه به شيوه­ ي گلوله برفي انتخاب شد. روايي پرسش­نامه توسط 12 نفر از متخصصان علوم قرآني و پايايي ابزار پژوهش با استفاده از آزمون آلفاي كرنباخ مورد سنجش قرار گرفت و مقدار 0/87 حاصل شد. يافته هاي پژوهش نشان داد، از تحليل آيات قرآن كريم در موضوع مورد مطالعه 30 مقوله­ ي محوري، 302 مفهوم و 691 كد حاصل شد كه به ترتيب در بخش خانواده با 13 مقوله­ ي محوري، 78 مفهوم و 300 كد، در بخش ازدواج 8 مقوله محوري، 64 مفهوم و 111 كد و در بخش زنان با 6 مقوله ­ي محوري، 160 مفهوم و 280 كد منتج گرديد. بيشترين كد حاصل شده در بخش خانواده به ­دست آمد كه در اصل ارائه ­ي مدل مفهومي پژوهش حاضر هم تأكيد بر همين موضوع دارد. همچنين تحليل آيات نشان داد كه بيشترين آيات در موضوع زنان با 206 آيه، در موضوع خانواده با 145 آيه و در موضوع ازدواج با 47 آيه مي باشد. رهاورد پژوهش حاضر پيوستگي آشكار و پنهان آيات قرآن كريم است كه نشان دهنده­ ي اهميت نهاد خانواده در پيشرفت­ هاي اجتماعي جوامع اسلامي است.

The purpose of this study is to identify social concepts of the Holy Quran with emphasis on the sociology of women, family and marriage in order to provide a successful Quranic family model.The research approach is of a mixed type (quantitative and qualitative) and is purposeful, applied, as well as in terms of method, descriptive-analytical and theoretical basis. The research field is the social verses of the Holy Quran with the subject of women, marriage and family then 398 verses were selected and the verses translated into Excel software.The analysis of verses was done using open and axial coding and the main categories were categorized in three categories: family, marriage, and woman. The statistical population of the study included experts in Quranic sciences and sociology that was selected by snowball.The findings of the study showed that from the analysis of Quranic verses in the subject, 30 core categories, 302 concepts and 691 codes were obtained, respectively, in the family section with 14 categories of topics, 78 concepts and 300 codes, in the marriage section, 8 categories, 64 categories Concept and 111 codes, and in women with 9 categories of topics, 160 concepts and 280 codes Most of the code obtained in the family section was obtained which in essence the presentation of the conceptual model of the present research emphasizes the same issue. Another result from the analysis of verses showed that the most verses in the subject of women with 206 verses, in the subject of the family with 145 verses an‎d in the subject of marriage you have 47 verses In this study, the apparent and hidden coherence of Quranic verses on the importance of the family institution in social progress in Islamic societies. Utilizing the Quranic model of a successful family can contribute to this goal.