مطالعة توصيفي راه‌كارهاي معادل‌گزيني براي اسامي خاص قرآني در پنج ترجمة انگليسي

A Descriptive Study on Translation Strategies of the Quranic Proper Nouns in Five English Translations

اسامي خاص در هر متني اهميت ويژه‌اي دارند، زيرا يكي از عناصر مهم بازتاب‌دهندة فرهنگي‌اند. اهميت اسامي خاص در متون مقدس، از جمله قرآن، دوچندان است؛ زيرا بخشي از ويژگي‌هاي تاريخي اعصار گذشته از طريق همين اسامي قابل بازيافت است. در عين حال، بررسي معادل‌گزيني براي اسامي خاص در قرآن كم‌تر مورد توجه قرار گرفته است. اين مقاله در پي مطالعة توصيفي راه‌كارهاي معادل‌گزيني انگليسي براي اسامي خاص قرآني از سوي جورج سيل، جان ميدوز رادول، محمد مارمادوك پيكتال، آرتور جان آربري، و عبدالله يوسف علي است. انتخاب اسامي خاص بر اساس دسته‌بندي اقتباسي از دائرة‌المعارف قرآن كريم صورت گرفته و معيار تشخيص و نام‌گذاري راه‌كارهاي ترجمة اسامي خاص بر اساس الگوي ون كويلي بوده است. تحليل داده‌ها هم به‌صورت كيفي و هم به‌صورت كمي با استفاده از نرم‌افزار اس.پي.اس.اس انجام شده است. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد كه ترتيب استفاده از راه‌كارها از بيش‌تر به كم‌تر به‌ترتيب عبارت‌اند از: جايگزيني با يك معادل در زبان مقصد، ترجمه (اسامي داراي معناي ضمني خاص)، بازتوليد آوايي، بازتوليد آوايي به همراه توضيح اضافي در متن يا در پانوشت، و جايگزيني با يك اسم متعارف‌تر در زبان مبدأ يا مقصد

Proper nouns are important elements in every text because they reflect culture. This importance is higher in religious texts, such as the Quran, because some historical aspects of the previous ages can be tracked down through such nouns. This article is a descriptive study of the translation strategies of the Quranic proper nouns by George Sale, John MedowsRodwell, Mohammed Marmaduke Pickthall, Arthur John Arberry, and Abdullah Yusuf Ali. The proper nouns were chosen based on the classification of the Encyclopedia of the Quran and they were coded based on Van Coillie's (2006) model. The data was analyzed both qualitatively and quantitatively through SPSS. The results revealed that the most frequent strategies for the translation of the Quranic proper nouns into English were respectively: replacement by a counterpart in the target language (exonym), translation (of names with a particular connotation), phonetic or morphological adaptation to the target language, non-translation plus additional explanation, replacement of a personal name by a common noun.