معرفي تذكره ي معدن الجواهر از محمّد مهدي واصف مدراسي

Pictorial Story of the elephant-headed compound creature, from India to Iran

يكي از تذكره‌هاي گمنامي كه در شبه قاره در سال 1260هـ . به رشتۀ تحرير درآمد،معدن الجواهراثر محمّد مهدي واصف مدراسي است.اين تذكره از پنج جهت حائز اهمّيّت است.يكي اين كه اين كتاب در حكم مجموعه‌اي از فنون ادبي مانند عروض و قافيه و صنايع ادبي است.دوم از جهت شاعران هم‌عصر نويسنده كه در كمتر تذكره‌اي مي‌توان شرح حال آنها را يافت و همچنين تاثيري كه بر ديگر تذكره‌هاي بعد از خود گذاشته است.سوم از جهت نقد ادبي و اطّلاعات سبك شناسانه و اعتراضاتي كه بر ديگر شاعران نموده‌است.چهارم تأليف تذكرۀ «گلزاراعظم» و رسالۀ ذوالفقار علي» كه در جواب اعتراضات معدن الجواهر نوشته شده است.و پنجم تاليف رسالۀ«حسن خطاب و ردّ جواب» توسط واصف در ردّ اعتراضات رسالۀ ذوالفقار علي وتأليف تذكرۀ حديقة المرام به زبان عربي در جواب تذكرۀ گلزار اعظم. هدف نويسندگان برخي از تذكره‌ها در واقع رقابت و جواب گويي در مقابل ديگر تذكره‌هاست؛ مانند تذكرۀ مردم ديده در جواب مجمع‌النفايس و يا صبح وطن در جواب گلدستۀ كرناتك.تذكرۀ گلزاراعظم نيز براي جواب گويي به معدن‌الجواهر نوشته شده‌است.اهميت تحقيق حاضر در اينست كه نشان مي دهد در سال هايي(نيمه دوم قرن سيزدهم) كه زبان فارسي در هند در حال انحطاط بود در كرناتك(هند جنوبي) هنوز مجالس مشاعره و حتي بازار نقد شعر برپا بوده است.

One of the unknown biographies which have been written in 1839 by Mohammad Mahdi VasefMedrasiin Indian Subcontinent is Ma'dan-Al- Javaher. This biography is considerable from five views: The first one is that this book is a collection of literal points such as eloquence, prosody and figures of speech.Second is for other poets contemporary to Medrasiwhom their biographies are rare and also the effect that this book had on future biographies.Third point is the literal criticism, stylistic information and the objections which are provided against other poets. Fourth is "Golzar-e-Aazam" biography and "Zolfaghar-e-Ali" Treatise which have been written as a reply to the objectionsof Maadan-Al-Javaher. and fifth is writing "Hosne khetab and Radde Javab"Treatise by Vasef in rejecting the objections of "Zolfaghar-e-Ali" and writing "Hadighat-Al-Maram" biography in Arabic as a reply to "Golzar-e-Aazam".The aim of some writers in biographies is in factcompete with and replyto other biographies. Such as "MardomDideh" biography in reply to "Majma-Al-Nafayes", "Sobh-e-Vat@n" inreply to "Goldaste-ye-Karnataka" and "Golzar-e-Aazam" biography in reply to "Ma'dan-Al-Javaher". In aparticular period (second half of 13th century) in which Persian language was declining, poet contests and even criticism were still prevail in Karnataka(south of India).