بررسي سيماي انسان كامل در آثار جمالي دهلوي

The Appearance of Perfect Human in the Works of Jamali Dehlavī

حامدبن‌فضل‌اللّه جمالى دهلوي از شاعران، اديبان و تذكره‌نويسان در اواخر قرن نهم و اوايل دهم ه.ق. است. وي با وجود اعتقاد به اهل تصوف، در زمرة مقربان امرا و سلاطين وقت نيز قرار داشت. به پير خود سماءالدين اعتقادي راسخ داشت و سعي كرد در آثار به‌ جا مانده آنچه را از طريق سير آفاق و انفس از پير خود و ساير اهل سلوك دريافت و تجربه كرده‌است، بنماياند. بدين جهت صبغة عرفاني در آثار او بسيار غالب است. در مطالعة آثار اين اديب هندي آنچه بيش از همه جلوه دارد، احوال و مقامات و اعتقادات مشايخ كبار است؛ به‌گونه‌اي كه از خلال دريافت-هاي نويسنده مي‌توان به اعتقاد او بر انسان كامل و ويژگي‌هاي پير روشن‌ضمير دست يافت. لذا اين پژوهش كوشيده‌است به بررسي سيماي انسان كامل در آثار جمالي بپردازد و خصوصيات انسان آرماني را از نظر او برشمارد. روش تحقيق توصيفي- تحليلي با تكيه‌بر منابع كتابخانه‌اي است. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه جمالي اگرچه در آثار خود به طورمستقيم به ويژگي‌هاي انسان كامل نپرداخته، اما از فحواي كلام اين سخنور اديب مي‌توان به آنها پي برد. اين ويژگي‌ها در آثار او گاه با زبان پند و اندرز، گاه با تجربة حكايتي و يا بيان انديشة كلي مطرح شده‌است.

Jamali, Hamed B. Fazl-Allah is a poet, writer and biographer lived in the late 9th and early10th centuries. Although he was a follower of Sufi order,he was among the elect of emirs and sultans.He put his straight and firm trust in his spiritual teacher called Shaikh Samāʾ-al-Din Kanbuh.He always tried to represent what he has received and learned from his spiritual guide or the other mystics via material and non-material movements in his poems and the other works.Then, mystical or spiritual model is much more prevalent in his works.What is more projected in the works of this Indian Persian-speaker man of letters is the set of descriptions, states, positions and beliefs of the nobles and eminent people; so, based on the understandings of the writer, his beliefs in the perfect human and the characteristics of enlightened spiritual guide can be seen and understood easily.This piece of research work tried to study the appearance of perfect human in the works of Jamali and to enumerate the features and characteristics of the ideal or perfect human.The findings indicated that although Jamali did not deal with the aforementioned characteristics directly,they can be comprehended and perceived from the tenor of his words.These kinds of characteristics are presented in the forms of advices and counsels,empirical stories and narrations,as well as descriptions of general though.