نقد تطبيقي- تحليلي چهار شرح عرفاني ديوان حافظ با تكيه بر غزل آب‌حيات

Criticism descriptive – analytical four mystical DescriptionDivan of HafezBased on the Sonnet Elixir

سير شرح­ نويسي بر ديوان ­حافظ، از همان سال­هاي پس از وفات وي آغاز­ شد و شارحان ­با هدف­ گشودن قفل صندوقچة پر رمز و راز ديوان ­خواجةشيراز، كوشيدند تا بهره­ مندي همگان را از اين ­گنجينة عظيم و بي­بديل فرهنگي، سهل و ميسّر سازند. اين تلاش­ها، نه فقط در ايران­ كه در خارج از اين مرزها، آن هم از لحاظ تعداد به مراتب بيشتر صورت پذيرفت. ختمي لاهوري، خويش گي­قصوري و اكبرآبادي از شبه ­قارّة هند و باقريان‌موحّد در داخل كشور، جزو خيل عظيم اين­ شارحان ­بوده­ اند كه­ در اين پژوهش، به طور نمونه و با روشي توصيفي، به نقد تطبيقي- تحليلي شروح آنها بر غزل آب­حيات حافظ پرداخته­­ شد. نتايج حاصل نشان مي­دهد كه چهارشارح، بدون در نظرگرفتن زيبايي­ هاي ادبي و با ديدگاه ­عرفاني ­محض، اين غزل را مورد واكاوي قرار داده­اند. در اين ميان، جنبة عرفاني شرح ختمي با اين كه نسبت به سه شرح ديگر از قدمت بيشتري برخوردار است، قويتر بوده و به تعابير اصطلاحي بزرگان صوفيّه نزديك­تر است و اكبرآبادي و باقريان‌موحّد، كاري جز بازگويي تعابير ديگران انجام نداده ­اند.

Divan commentary on the course of thesame years after his death began and Commentators unlock the mysterious bin eunuchs of Shiraz Everyone easier and make it possible to utilization of this great and unique cultural treasure. These efforts, not only in Iran but also outside the borders, it is also in terms of number wasper formed far greater.Khatmi Lahori, KhishegyKasori and Akbar Abadi Indian Subcontinent and Bagherian Movahed These commentators were part of great group. In this study, the samples and with Descriptive method, has been discussed comparative-analytical commentary on SonnetElixir Divan-e-Hafez.The results show that four commentator regardless of the literary beauty and Just have analyzes the mystical viewpoint this sonnet. In the meantime, the mystical aspect of the KhatmiDescription compared to the other Description of higher-old, was stronger than the other commentaries and closer to the elders Sufis interpretations and Akbar Abadi and BagherianMovahed, have done do nothing but retelling other interpretations.