پديد آورندگان :
يوسف، مهدي دانشگاه آزاد اسلامي محلات، ايران , سليمي، عليرضا دانشگاه آزاد اسلامي محلات، ايران , حسيني، عليرضا دانشگاه آزاد اسلامي محلات، ايران
كليدواژه :
قواعد فقهي , تحليل محتوا , مسئوليت , تبليغات , قواعد فقهي
چكيده فارسي :
اهميت پديده نوظهور تبليغات بازرگاني به دليل گستره عميق و دامنه مؤثر آن در عرصه‌هاي مختلف زندگي، همچنين تبديل شدن به يكي از مهم‌ترين منابع مالي رسانه‌ها، رو به افزايش است. از سوي ديگر، مسئوليت و ضمانت ناشي از تبليغات نيز به‌عنوان موضوعي مهم همواره مورد توجه صاحبنظران حقوقي و فقهي بوده است. پژوهش حاضر به روش تحليل محتوا، به بررسي قواعد فقهي ضمان‌آور و يا مسئوليت‌آور در آگهي‌هاي بازرگاني مي‌پردازد. جامعه آماري پژوهش را آگهي‌هاي غيرتكراري پخش شده از شبكه اول سيما، از مهرماه 1396 تا شهريور 1397 تشكيل مي‌دهند و حجم نمونه 455 آگهي را شامل مي‌شود كه به روش تصادفي ساده انتخاب شده‌اند. يافته‌ها حاكي از آن است كه در 87/7 درصد آگهي‌ها موارد تخلف از قواعد و موضوعات فقهي وجود نداشته و تنها قواعد نجش (5/1 درصد)، تدليس (4/6 درصد)، مشتبه نمودن موضوع معامله (1/1 درصد)، غش (0/9 درصد)، نفي سبيل (0/4 درصد) و غرر (0/2 درصد) مشاهده شده است. ساير موارد مرتبط ازجمله ضرر، تسبيب مستقيم و غيرمستقيم، ايجاب ملزم (وعده پاداش)، تخلف در شرط ضمني و تعاون بر اثم در آگهي‌ها ديده نشده است. همچنين بيشترين فراواني، رعايت نكردن قواعد فقهي در تبليغات مواد بهداشتي و آرايشي، مواد خوراكي، مؤسسات مالي، بانك‌ها و بيمه‌ها بوده است.
چكيده لاتين :
The importance of commercials is increasing due to its influence and effectiveness on various areas of life, as well as becoming one of the most important sources of media financing. In addition, the responsibility and guarantee of advertising has always been an important issue with which the legal experts and Jurisprudents have always been concerned. The study, using content analysis, examined the juridical rules of TV commercials which making responsibility. The statistical population was TV advertisements that broadcasted (non-repetitive) from channel 1 of IRIB during 2017 October and 2018 September. The sample size was 455 ads, selected randomly. The findings showed that there were no violations of the juridical rules in 87.7% of advertisements. There were only Najash (saying a high price for a product as a buyer just to deceive other buyers) with 5.1%, Tadlis (cover the flaw and weakness of product) with 4.6%, misdeclaration of the subject of deal with 1.1%, Qash (mixing the product with other product) with 9%, Nafy-e Sabil (dealing in which Muslim will lose) with 4%, Ghorar (buying something that glimpses customer's look but it is really unknown) with 2%. There were no other related items including Zarar (losing), Tasbib (wasting peoples’ properties directly or indirectly), Ijabe-e Molzam (promising reward), Takhalof-e Shart-e Zemni (violation of assumed condition), and Ta’von Bar Ethm (co-optation in criminal matters). Finally, the most frequent non-observance of juridical rules was in the advertisement of health & beauty, food, financial institutions, banks and insurance.
