بازشناسي و تبيين ارزش‌هاي ميراث راه‌آهن در نمونۀ راه‌آهن سراسري ايران

Recognizing and Explaining the Values of the Railway Heritage (Case Study: Trans-Iranian Railway)

مطالعات دوران صنعتي ­شدن از مهم­ترين مطالعات تاريخي هر كشور به­ شمار مي­‌آيد. گذار جامعه از سنت به مدرنيته، تغييرات گسترده­‌اي را در تمام سطوح و جنبه‌­هاي زندگي بشر اعمال كرده است. گذار از انقلاب صنعتي به حفاظت ميراث صنعتي چرخش مهمي در مفهوم ارزش و حفاظت به شمار مي­‌آيد. شناخت و واكاوي ارزش­‌هاي ميراث راه­‌آهن به يك بررسي دقيق در تحول مفهوم ارزش­‌ها نياز دارد كه با درك كليتي يكپارچه از منزلت فرهنگي اثر ميسر مي­شود. مفهوم ارزش در ميراث راه‌­آ‌هن، به ­‌سبب گستره و تنوع آثار و مفاهيمي كه به درك بهتري از مرز­هاي منزلت فرهنگي اثر مي‌انجامد، كمي دشوار است؛ از اين رو در اين مقاله سعي شده اسلوبي كاربردي براي بيان گسترۀ ارزش‌­هاي اثر ارائه شود. در جوامع مختلف، احداث راه­‌آهن يكي از نمادهاي فن­اوري و مدرنيته به شمار مي‌­آيد. راه‌­آهن سراسري ايران، به عنوان يك اثر در فهرست موقت ميراث جهاني يونسكو، صرفاً يك مسير ارتباطي نيست؛ بلكه به عنوان بخش مهمي از حافظۀ متعهدانۀ مهندسي و شاهكارساخت، داراي ارزش­‌هاي برجستۀ جهاني از مناظر مختلف تاريخي، سياسي، توسعه و فن­اوري است. به همين دليل، اين مقاله به بررسي ارز­ش‌­هاي ميراث جهاني راه­‌آهن و مفاهيم وابسته به آن و تحليل آن‌ها در نمونه راه­‌آهن سراسري ايران مي­‌پردازد. اين پژوهش با رويكردي كيفي و راهبرد تاريخي-تفسيري و استدلال منطقي در پي يافتن چارچوبي براي تعريف ارزش­‌هاي ميراث راه‌­آهن است؛ و با گردآوري و بررسي اسناد، كنوانسيون­‌هاي بين‌­المللي، مقالات، آرشيوها و مشاهدات ميداني در تفهيم و تبيين ارزش‌­هاي ميراث راه­‌آهن به عنوان يك اثر برجستۀ جهاني و انطباق آن‌ها با راه­‌آهن سراسري ايران مي‌كوشد.

Recognizing and analyzing the values of the railway heritage requires a careful examination in the evolution of the concept of values, which is explained by an integrated and comprehensive understanding of its cultural dignity. Due to the variety of works and concepts, the concept of value in the railway heritage for a better understanding of the boundaries of cultural dignity is a little difficult, which has been tried to present a practical method for expressing the values of the work. Studies related to the era of the Industrial Revolution are one of the most important historical periods in each country, and this stage of the society's transition from the traditional structure to modernity has brought about widespread changes at all levels and aspects of human life. Trans-Iranian Railway as a work on the UNESCO World Heritage site's tentative list contains outstanding universal values not just as a communication path, but also as an important part from memory of a committed engineering and a masterpiece of construction. This research provides a framework for understanding and clarifying the values of the railway heritage and its adaptation with trans-Iranian railway as a case study.