عنوان مقاله :
تأملي در شرايط قاضي بر اساس آيات قرآن كريم و روايات باب قضاء كتاب شريف كافي
پديد آورندگان :
بيات ، محمد حسين دانشگاه علامه طباطبائي , امامي دانالو ، حسام دانشگاه علامه طباطبائي
كليدواژه :
قاضي , قضاوت , شرايط قاضي , اجتهاد قاضي
چكيده فارسي :
در اين پژوهش، شرايط لازم از نظر ايمان، تقوا، علم و اجتهاد قاضي براي نشستن بر مسند قضاوت در حكومت اسلامي، با استفاده از آيات قرآن كريم و روايت معصومان(ع) كه در كتاب كافي بازتاب يافته، تبيين شدهاست. بر اساس آيات قرآن كريم، تحقق چهار ويژگي مهم «ايمان»، «علم»، «عدالت» و «تقوا» براي يك قاضي ضروري است. از ميان اين ويژگيها، علم قاضي مورد توجه فقها بودهاست و دو ديدگاه لزوم اجتهاد و عدم لزوم آن طرح شدهاست. طرفداران ديدگاه نخست، به روايت «عمربنحنظله» و گروه ديگر به روايت «ابوخديجه» استناد ميكنند. با توجه به توصيه اَكيد دين اسلام نسبت به جان، مال و ناموس مردم، احتياط حكم ميكند كه شرط اجتهاد را در قاضي لازم بدانيم. از سوي ديگر، ميتوان تفصيل ويژگيهاي قاضي در قرآن كريم را در روايات معصومان(ع) جست كه لزوم رعايت مساوات، حتّي در نوع نگاه قاضي به دو سوي نزاع از اين جمله است. اين پژوهش در روش گردآوري مطالب، كتابخانهاي است و در نحوه استناد دادهها، از شيوه اسنادي پيروي ميكند و روش آن در تجزيه و تحليل مطالب و محتوا، از نوع توصيفيـ تحليلي است.