مفهوم حقيقت و زيبايي عرفان و ظهور آن در معماري دوران اسلامي

مساله زيبايي در نهاد همه انسان‌ها به وديعه نهاده شده است، بنابراين تشخيص زيبايي و رفتن به دنبال زيبايي ريشه در روح ما دارد، و در حقيقت انسان نياز دارد كه در ارتباط با زيبايي باشد. بنابراين بدون زيبايي روح در تاريكي و خشونت ماده و در سيطره كميت‌ها باقي مي‌ماند، كار زيبايي با انسان در حقيقت جلب نظر اوست در جهت گسيختن از كميات و پرداختن به كيفيات تا حيات او طراوت و معنا پيدا كند. و در واقع رابطه‌اي كه بين حقيقت و معنا با زيبايي وجود دارد از اين جهت تبيين مي‌گردد كه زيبايي نمودي است از كمال و يا حقيقت. در مقاله حاضر سعي شده است از روش تحليلي و توصيفي و مطالعات كتابخانه‌اي به تعريف حقيقت و زيبايي و ارتباط بين اين دو از ديدگاه انديشمندان اسلامي پرداخته شود و در نهايت نمود اين مفاهيم و در واقع تجلي محتوا و حقيقت در كالبد معماري دوران اسلامي مورد بررسي قرار گيرد. با دقت در يك اثر زيبا علاوه بر اين كه حس زيبايي جويي انسان اشباع مي‌شود به دريافت كمال نيز نائل مي‌گردد. كه اين امر در معماري دوران اسلامي با وجود گذشت ساليان دراز از خلق آنها به دليل پيوند عميق هنرمند با معاني و حقايق ازلي مشهود است. بنابراين هر قدر رابطه بين سه مفهوم (حقيقت، زيبايي و هنر)، بيشتر و عميق‌تر باشد درك بهتر و مفيد‌تري از زيبايي و كمال به وجود مي‌آيد و انسان هنر مفيد و انساني را زيبا تلقي خواهد كرد و همچنين توانايي در خلق آثاري زيبا و كمال‌گرا و در بردارنده حقيقت مطلق را خواهد داشت.