مباني تعامل مردم و حكومت از منظر تفسير الميزان

تحول علوم انساني از طريق جنبش نرم افزاري و نظريه پردازي، ضرورتي است كه در سال هاي اخير مورد توجه قرار گرفته است. لازمه اين تحول، رجوع به منابع اصيل و ارزشمند قرآن و حديث مي‌باشد چرا كه بر اساس كلام معصوم و آيات متعددي از قرآن كريم، اصول و مباني كليه علوم از قرآن كريم قابل برداشت است. استفاده روش مند و اصولي از قرآن كريم براي نظريه‌پردازي در علوم انساني نيز مسئله مهم ديگري است كه بايد به آن توجه ويژه اي شود تا پژوهشگر در ورطه هولناك تفسير به رأي و التقاط غوطه‌ور نشده و نظريه اي به‌واقع برآمده از قرآن تدوين كند. هدف اين مقاله كشف مباني اسلامي تعامل مردم و حكومت است كه با رويكرد كيفي و بر اساس روش دلالت‌پژوهشي در تفسير شريف الميزان و تدبر مسئله‌محور در آيات قرآن كريم، از دل 272 آيه و 73 مضمون برآمده از آنها، مباني ده گانه تعامل مردم و حكومت مفهوم‌پردازي شد. اين مفاهيم عبارتند از: توحيد محوري در تعاملات، ربوبيت در امتداد حاكميت مطلق خدا و اطاعت از فرامين خدا و ولي خدا، معادمحوري در تعاملات، باور به حضور در محضر الهي، باور به تقدم جامعه بر فرد، تلازم حق و تكليف، حق گرايي به جاي كثرت گرايي، حاكميت عقل بر احساسات، آزادي در محدوده اصول، برادري و اصلاح.