دو اديب، دو كاشاني، دو نمايشنامه‌نويس، دو همايون‌فرخ نگاهي به زندگاني، آثار و نمايشنامه‌هاي عبدالرحيم و ركن‌الدين همايون‌فرخ

Two Men-of-Letters, Two Scholars from Kashan, Two Playwrights, and Two Humayoon Farrokhs: A Retrospective Glimpse at Forgotten Dramatic Activities of Two Playwrights from Kashan

عبدالرحيم همايون‌فرخ و ركن‌الدين همايون‌فرخ دو نويسنده و اديبي هستند كه براي جامعۀ ادبي ايران در قرن اخير چهره‌هاي چندان شناخته‌شده‌اي نيستند. مقالۀ پيش رو، واكاوي كوتاهي دربارۀ شرح زندگاني، آثار و نمايشنامه‌هاي اين دو نادره‌كار كاشاني است كه در مسند پدر و پسر، نه‌تنها در حوزه‌هاي ادبي ايران آثار فراواني را در قالب تحقيق و نگارش و تصحيح متون ادبي از خود بر جاي گذاشته‌اند، بلكه هر دو اين درگذشتگان نيز در حوزۀ نمايشنامه‌نويسي وارد شده و در ژانرهاي مختلفِ چند نمايشنامه طبع‌آزمايي كرده‌اند. در مقالۀ پيش‌ رو، ابتدا مقدمه‌اي دربارۀ وضعيت نمايشنامه‌نويسي ايران در روزگاري آورده‌ايم كه اين پدر و پسر در آن به فعاليت پرداخته‌اند. سپس به زندگاني آن‌ها به صورت مستقل و گذرا پرداخته‌ايم و درنهايت، بدون هرگونه جانب‌داري، آثار نمايشي هريك از اين دو اديب را بررسي كرده‌ايم. پيش از ورود به مبحث اصلي، ذكر اين نكته لازم است كه اين مقاله با رويكردي تاريخي و به روش مطالعات كتابخانه‌اي نگارش شده و تأكيد اصلي آن بيشتر بر معرفي اين دو اديب يادشده و تحليل آثار نمايشي آن‌ها كه امروزه متأسفانه به دست فراموشي سپرده شده است.

Kashan, the old city of culture and art, has introduced well-known men-of-letters to its land. It undoubtedly plays a significant role in the emergence and deployment of theater and dramatic literature in Iran. Great dramatists have emerged from this city since the advent of theater in Iran by Mirza Ali Akbar Khan Mozzayen Al-dowleh Kashani and Seyyed Ali Khan Nasr. Among the educated personalities who rose up in Kashan and added some drama to the treasures of dramatic literature in Iran are a father and his son from the Humayoon Farrokhs. Unfortunately, there is a dearth of information about these two dramatists in the history of Persian dramatic literature. This paper studies the life and dramatic works and career of these son and father and adopts a historical and documentary approach to investigate the dark corners of their lives and their impacts on the Persian drama.