آسيب‌شناسي آموزش به زبان فارسي از ديدگاه دبيران و دانش‌آموزان دبيرستاني كردزبان شهرستان سُنقُر و كُليايي و ارائه راهكارها

هدف اين پژوهش آسيب‌شناسي آموزش به زبان فارسي بر اساس ديدگاه برنامهٔ درسي چند فرهنگي و مسائل دوزبانگي است. پژوهش از نوع طرح‌هاي تحقيق به روش آميختهٔ (تركيبي) و با رويكردي تشريحي است و ازنظر هدف كاربردي است. جامعهٔ آماري شامل 160 دبير و 4023 دانش‌آموز و نمونه آماري آن 113 دبير و 354 دانش‌آموزان دبيرستاني كردزبان شهرستان سنقر و كليايي است كه به روش نمونه‌گيري خوشه‌اي چندمرحله‌اي و بر اساس جدول كرجسي و مورگان انتخاب شده‌اند. ابزار پژوهش: الف) پرسشنامهٔ محقق ساخته براي بررسي ديدگاه دانش‌آموزان و دبيران (شامل 21 گويهٔ بسته پاسخ) در مورد آسيب‌هاي فرهنگي، دانشي، نگرشي و توانشي است. ب) مصاحبه انفرادي نيمه ساختاريافته با 20 نفر از مسئولان آموزشي و پرورشي و دبيران نمونه كه به روش نمونه‌گيري هدفمند انتخاب شدند. اعتبار پرسشنامه بر اساس ضريب آلفاي كرونباخ براي دبيران 75/0 و براي دانش‌آموزان 76/0 برآورد گرديد و روايي صوري و محتوايي پرسشنامه و سؤالات مصاحبه با نظر كارشناسان و اساتيد گروه علوم‌تربيتي در حد مطلوب ارزيابي شد. در تجزيه‌وتحليل داده‌ها از آمار توصيفي و استنباطي (جدول فراواني، ميانگين، درصد فراواني و آزمون T تك نمونه‌اي) استفاده شد. يافته‌ها نشان داد كه آموزش به زبان فارسي، يادگيري دانش‌آموزان را در حيطه‌هاي دانشي، نگرشي و توانشي با اختلال روبه‌رو كرده و در مسائل فرهنگي باعث دور شدن دانش‌آموزان از هويت فرهنگي و بي‌توجهي به زبان مادري شده است. تحليل داده‌ها نيز نشان داد كه بيشترين آسيب‌هاي يادگيري به ترتيب معطوف به حوزه دانشي، نگرشي و توانشي است؛ بنابراين براي كاستن اين آسيب‌ها در دانش‌آموزان دوزبانه و برقراري عدالت آموزشي شايسته است برنامۀدرسي چندفرهنگي در نظام‌آموزشي اجرا شود.