ارائه مدلي براي معلم اثربخش و بررسي تناسب آن با استلزامات اسناد بالادستي نظام آموزش‌وپرورش ايران

هدف اين پژوهش، شناسايي ابعاد و مؤلفه‌هاي معلم اثربخش در مطالعات قبلي، ارائه مدلي جامع بر اساس آن و همچنين بررسي وجوه اشتراكي و افتراقي مدل به‌دست‌آمده با اسناد بالادستي نظام آموزش‌وپرورش ايران است. روش پژوهش كيفي و از نوع تحليل اسنادي است كه با استفاده از روش استنتاج مبتني بر تحليل مفاهيم و مفهوم‌پردازي مجدد شكل‌گرفته است. جامعه آماري پژوهش، شامل كليه متون نظري و پژوهشي داخلي و خارجي در دسترس، مراجع مرتبط و اسناد بالادستي نظام آموزش‌وپرورش كشور جمهوري اسلامي ايران است و با استفاده از روش نمونه‌گيري هدفمند 40 سند كه به‌صورت خاص به حوزه معلم اثربخش، بررسي ابعاد، ويژگي‌ها و مؤلفه‌هاي معلم اثربخش پرداخته بودند، انتخاب گرديدند. ابزار گردآوري داده‌ها چك‌ليست بوده كه روايي صوري، محتوايي آن مورد تائيد 3 نفر از متخصصان دانشگاهي قرار گرفت و با روش آزمون مجدد، پايايي آن 91/ به دست آمد. عمده‌ترين يافته‌ها مبين شناسايي 6 بعد صلاحيت‌هاي حرفه‌اي (با 3 مؤلفه)، ويژگي‌هاي شخصيتي (با 9 مؤلفه)، مديريت كلاس درس (با 5 مؤلفه)، مهارت‌هاي تدريس (با 10 مؤلفه)، نظارت و پايش (با 5 مؤلفه) و ارزشيابي (با 5 مؤلفه) است و بر اين اساس، مدل معلم اثربخش طراحي گرديد. در مقايسه مدل به‌دست‌آمده با اسناد بالادستي، 2 مؤلفه در بعد ويژگي‌هاي شخصيتي،2 مؤلفه در بعد مديريت كلاس درس، 2 مؤلفه در بعد مهارت‌هاي تدريس، 3 مؤلفه در بعد ارزشيابي، 1 مؤلفه در بعد صلاحيت‌ها، 4 مؤلفه در بعد نظارت و پايش مشترك بوده، همچنين 5 مؤلفه مربوط به صلاحيت‌ها، ابعاد درس پژوهي با 2 مؤلفه و ساحت‌هاي تربيتي با 2 مؤلفه از جمله وجوه افتراقي بوده است.