تدوين مدلي به‌منظور تبيين و پيش‌بيني پيشرفت تحصيلي بر پايه نيازهاي بنيادين روان‌شناختي و انگيزش پيشرفت تحصيلي

هدف از اين پژوهش بررسي رابطه بين ارضاي نيازهاي بنيادين روان‌شناختي و انگيزش پيشرفت با پيشرفت تحصيلي دانش‌آموزان است. روش پژوهش از نوع همبستگي به شيوه مدل‌سازي معادلات ساختاري بود كه به‌عنوان نمونه 248 نفر از دانش‌آموزان پسر پايه اول متوسطه دبيرستان‌هاي شهر اسدآباد با استفاده از روش نمونه‌گيري خوشه‌اي چندمرحله‌اي انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل مقياس‌هاي پرسشنامه نيازهاي بنيادين روان‌شناختي (BPNS) با پايايي 0.77 انگيزش پيشرفت تحصيلي دانش‌آموزان (AMS) با پايايي 0.78 و مقياس پيشرفت تحصيلي بود. به‌منظور تجزيه‌وتحليل آماري داده‌ها علاوه بر شاخص‌هاي مركزي، پراكندگي، رگرسيون، ضريب همبستگي از روش آماري مدل معادلات ساختاري با استفاده از نرم‌افزارهاي تحليل آماري SPSS21 و Lisrel8.50 استفاده شد. يافته‌ها نشان داد كه به‌طوركلي مدل فرضي با داده‌ها برازش دارد. اثر مستقيم بي‌انگيزگي بر پيشرفت تحصيلي، اثر مستقيم خودفرماني بر انگيزه دروني و بيروني و اثر مستقيم پيوستگي بر انگيزه دروني، بيروني و بي‌انگيزگي معنادار به دست آمد. اثرات كل پيوستگي بر پيشرفت تحصيلي معنادار شد. بر اساس مدل تدوين شده، نيازهاي بنيادين روان‌شناختي و انگيزش پيشرفت تحصيلي توان تبيين 33 درصد از واريانس پيشرفت تحصيلي را دارند. بر اين اساس مي‌توان نتيجه‌گيري كرد كه انگيزش پيشرفت (بي‌انگيزگي) نقش واسطه‌اي بين متغيرهاي نيازهاي بنيادين روان‌شناختي و پيشرفت تحصيلي ايفا مي‌كنند.