تحليل گفتمان تفاوت‌هاي جنسيتي در تفاسير آيه 34 سوره نساء

Gender Differences in the Interpretations of Verse 34 of Surah Nisa: A Discourse Analysis

يكي از آيات بحث‌برانگيز در ميان مسلمانان معاصر آيه 34 سوره مباركه نساء بوده است. در اين آيه قواميت مردان بر زنان، نظام نفقه و تمكين و مراحل اصلاحي در صورت نشوز زن تثبيت شده است. در اين مقاله با سيري در تاريخ تفسير آيه خواهيم ديد كه تفسير آن در دوران مدرن تحول يافته است. با تحليل گفتمان تفاسير به اين نتيجه مي‌رسيم كه در تفاسير پيشامدرن نظام رتبه‌بندي تكويني بين مرد و زن حاكم بود، در حالي كه در نگاه مدرن بيشتر بر تفاوت‌ها تأكيد مي‌شود به نحوي كه مفهوم «تساوي بدون تشابه» بر مبناي مفروضات علم تجربي استوار مي‌شود. اين نظام بر يك نگاه سياسي-اجتماعي مبتني است كه سروري هيچ انساني بر ديگري را نمي‌پذيرد، اما كسب برخي از جايگاه‌ها را حاصل نظام طبيعي به ويژه تفاوت جنسيتي مي‌داند

One of the controversial verses for many Muslim thinkers is verse 34 of Surah Nisa. Husband’s supervising authority over wife, the system of alimony and obedience and the correction stages in the case of wife disobedience have been determined in this verse. Through a look at the history of the verse’s interpretations, we see that the interpretation of the verse has been evolved in modern time. Analyzing the discourse of the interpretations, we conclude that a hierarchical and ranking system was dominated among men and women in pre-modern interpretations, while in the modern era more emphasis is placed on the differences so that the concept of ‘equality without similarity’ is grounded on empirical science assumptions in the era. This system is based on a socio-political viewpoint in which the authority of one person over another is rejected; however, achieving certain positions is considered as natural mainly due to gender differences.