بازشناسي مباني زيبايي شناختي در آثار امام خميني(س)

Restudying the Esthetic Principles in Imam Khomeini’s Works

نظرات امام در باب زيبايي، تابع مباني حكمت متعاليه و در مواردي موافق مباني عرفان نظري ايشان است. زيبايي در آثار امام با عباراتي مانند: «جمال» و «بهاء» و «حسن» مطرح‌شده است كه با وجود مساوقت دارد و داراي اصالت و تشكيك است. اين تعريف، دايره زيبايي را به گستره موجودات، ذات باري‌تعالي و حتي افعال انساني و امور اخلاقي بسط مي‌دهد؛ ازاين‌رو هنر به‌مثابه خلق زيبايي، محدود به هنرهاي زيبا نبوده و گستره هنر به تمام موجودات و حتي افعال انساني و فضايل اخلاقي تسري مي‌يابد. اگرچه زيبايي امري عيني است؛ اما ادراك و داوري زيبايي، امري ذهني و درنتيجه تابع عوامل مختلفي است كه مي‌توان اين عوامل را از آثار امام استحصا نمود. اين جستار، انديشه‌هاي امام را در ارتباط با حقيقت زيبايي و اقسام آن، ملاك و معيارهاي داوري‌هاي استحساني و عوامل مؤثر در ادراك زيبايي واكاوي نموده است.

Imam Khomeini’s viewpoints about esthetics are a dependent of principles of transcendental philosophy and in some cases they are in congruence with his mystical principles. Beauty in Imam Khomeini’s works are introduced by such concepts as charm (jamal) and beha (delicate) and goodness which are coextensive with existence and enjoy primary. This definition of beauty extends the domain of beauty to the expanse of creature, the quiddity of the Almighty and even to the human acts and ethical issues. Hence, art, as creation of beauty, is not limited to fine arts and the domain of art is extended to all beings and even man’s acts and ethical virtues. Although beauty is an objective issue, the understanding and judgment of beauty is a subjective issue and consequently it is a dependent of different factors which can be enumerated in Imam Khomeini’s works. The present study is an attempt to study Imam Khomeini’s thought in relation to the truth of beauty and its types, the criterion and standards of its approbative judgements and the factors influencing its perception.