كليدواژه :
الهي نامه , عطار , روايت , لحن , طنز
چكيده فارسي :
«الهي نامه» از منظومه هاي عرفاني و اخلاقي عطار است كه با دو طرح روايي كلان و خرد و با هدف القاي مسائل مهم عرفاني و اخلاقي سروده شده است. بررسي دقيق اين كتاب نشان مي دهد كه به سبب ضعف هاي آشكار دو عنصر «تعليق» و «فضاپردازي» در اين كتاب، «لحن» مهم ترين عامل براي تاثيرگذاري بر مخاطب است. مهم ترين عامل پيش برنده طرح در حكايت كلان و حكايات خرد، گفت وگو است و لحن اين كتاب به صورتي منظم و با كمترين تنوع، متناسب با شخصيت هاي گفت وگوكننده، تكرار شده است. تقابل اصلي شخصيت در حكايت كلان، ميان «پدر» و «پسر» است كه در مضمون و لحن كلام دو شخصيت ايجاد شده است. لحن غالب شخصيت پدر، «واعظانه» و لحن غالب شخصيت پسر، مصرانه است. اين ساختار لحن به گونه اي كاملاً آشكار در حكايات كوتاه نيز تكرار شده است. لحن واعظانه و جاهلانه، در حكايات كوتاه نيز ميان شخصيت-هاي «ديوانه و عاقل»، «زيردست و زبردست»، «غلام و شاه»، «عارف و عامي» و... تكرار مي شود. لحن واعظانه، برآيند لحن هاي «متعجبانه»، «سرزنشگرانه»، «متعصبانه» و «فيلسوف مآبانه» است. به همين دليل عناصري مثل «پرسش»، «شرط»، «صفت» و «ندا» بارها در گفت وگو به كار مي رود كه عناصر اصلي ايجاد لحن هاي يادشده است. لحن مهم ديگر در الهي نامه، لحن طنزآميز است كه فقط در حكايات كوتاه، اين لحن را مي بينيم. براي ايجاد اين لحن از عناصري مثل دعا، استعاره تهكميه، پارادوكس، شرط و پرسش استفاده شده است. شخصيت مثبت حكاياتي هم كه لحن طنزآميز دارند، «ديوانه» است كه در تقابل با خدا و شخصيت عاقل قرار مي گيرد.
چكيده لاتين :
Elahi-nameh is one of Attar Neishabouri’s mystical and ethical poems with two major and minor narrative plots, which has been written to inspire readers with important mystical and ethical issues. A careful review of this book shows that the obvious weakness in narrative elements such as suspension and setting has made the "tone" of the stories the most important factor in influencing the reader. In Elahi-nameh, The key element in promoting the plot of major and minor narratives in is the dialogue, and the tone of the book has been repeated in a regular manner with the least variation, in a way that it fits the characters taking part in the dialogues. The main contrast between the characters in the major narrative is the opposition of the father and the son, which is manifested in the themes and the tones of the dialogues. The dominant tone of the father is preaching and the dominant tone of the son is persisting. The contradictory preaching/ ignorant tones are repeated in short stories, amongst the characters "the wise and the fool", "the lord and the peasant", "the king and the slave", "the mystic and the ignorant" and so on. The preaching tone is the resultant of wondering, blaming, fanatical and pseudo-philosophical tones. For this reason, elements such as the question, condition, adjective, and exclamation are used repeatedly in the dialogues, which are the main elements of the creation of the above-mentioned tones. Another important tone in Elahi-nameh is the ironic tone that is found only in short anecdotes. Elements such as prayer, sarcasm, paradox, condition, and questions have been used to create this tone. The positive character of most of the comical anecdotes is the fool which is in contrasts with God and the wise.
