ارزيابي كارايي استفاده از پساب شهري در مديريت مخاطرۀ بيابان‌زايي (مطالعۀ موردي: منطقۀ بياباني برآباد شهرستان سبزوار)

Evaluation the effectiveness of the use of urban wastewater on management of desertification hazard (a case study: Barabad desert area of Sabzevar)

مقولۀ توسعۀ پايدار به كاهش آثار نامطلوب توسعه در اكوسيستم‌ها و پايداري مستمر آنها تأكيد مي‌كند. يكي از مسائل مطرح در اكوهيدرولوژي مناطق خشك، مديريت پساب‌هاي شهري است. يكي از ايده هايي كه ميتواند شرايط كاهش آثار منفي پديدۀ بيابان‌زايي را فراهم آورد، استفادۀ پساب فاضلاب شهري در احياي مناطق بياباني است. هدف از انجام اين تحقيق، بررسي امكان استفاده از پساب شهر سبزوار در احياي مناطق بياباني دروك‌ـ برآباد سبزوار است. دربارۀ كارايي كيفيت پساب و تأثيرات آن بر اكوسيستم منطقه، كيفيت پساب با مقادير استاندارد در بخشهاي كشاورزي، تخليه به آبهاي سطحي، تغذيۀ مصنوعي، الگوي كشت، چگونگي آبياري، دام و طيور و حيات وحش مطالعه شد. براي امكان‌سنجي براساس روش دلفي عوامل مؤثر امتيازدهي شدند. به‌منظور يكپارچه‌سازي، تحليل اطلاعات، تصميم گيري و پيشنهاد راهبرد متناسب با طرح، از مدل SWOT استفاده شد. نتايج نشان داد مجموع امتياز نهايي كسب‌شده از عوامل بيروني 2/992 و دروني 2/917 است كه در نتيجه طرح مد نظر الگوي تهاجمي را به خود اختصاص مي دهد. وجود نيزارها با قابليت پالايش طبيعي، ذخيره گاه آب در رودخانۀ كالشور و قدرت سازگاري فراوان گونه هاي بياباني كشت‌شده در منطقه از عوامل امكان استفادۀ پساب و احياي اكوسيستم بياباني منطقه‌اند.

The issue of sustainable development emphasizes the undesirable effects of development in ecosystems . One of the issues raised in the ecohydrology of arid areas is the management of urban wastewater. The purpose of this research is to investigate the possibility of using Sabzevar wastewater in the restoration of Drake-Brabid desert region. In assessing the efficacy of wastewater quality and its effects on the ecosystem , the quality of wastewater was compared with standard values in the uses of agricultural sectors, artificial discharge, crop pattern, irrigation, livestock and wildlife. For determination the possibility of wastewater re-use Delphi technique was evaluated by effective factors. The SWOT model was used to integrate, analyze information, decide and propose a strategy tailored to the design. The results showed that the total score of the obtained external factors was 2.992 and 2.917for internal factors. respectively, which resulted in the invasive pattern as a result of the proposed design. The presence of natural reeds with the potential for refining, water storage in the Kalchoor River and the high adaptability of desert species are factors that allow us to use wastewater and revive its ecosystem.