ارزيابي كمي اثر فعاليت هاي آبخيزداري بر ترسيب و ذخيرۀ كربن به منظور كاهش تغييرات اقليمي (مطالعۀ موردي: حوضۀ آبخيز پررود- سرشاخۀ حوضۀ آبخيز شاهرود)

Quantitative evaluation of the effects of watershed management operations on carbon sequestration and storage in order to reduce climate change (Case study: Parood Watershed- One of the sub basins of Shahrood Basin)

به‌منظور ارزيابي كمي اثر فعاليت‌هاي مختلف آبخيزداري بر ترسيب و ذخيرۀ كربن، نمونه‌برداري از پوشش گياهي، لاشبرگ و خاك براي هر يك از تيمارها در 10 منطقه از حوضۀ مطالعه‌شده، كه معرف تغييرات و نوسانات خاك و پوشش گياهي بود، به روش سيستماتيك- تصادفي با استفاده از 10 ترانسكت و 100 پلات صورت گرفت. نتايج نشان داد در همۀ تيمارها خاك بيشترين تأثير را در ترسيب كربن اكوسيستم دارد. لاشبرگ كمترين مشاركت را در بين اجزاي سهيم در ترسيب كربن كل در همۀ تيمارها داشته است. علوفه‌كاري و كپه كاري به‌ترتيب با 152 و 148 كيلوگرم در هكتار بيشترين و تيمار بذرپاشي با 74 كيلوگرم در هكتار كمترين ترسيب كربن توسط لاشبرگ را داشته اند. در نهايت، نتايج اين تحقيق نشان داد مراتع طبيعي، كه وضعيت خوبي از نظر پوشش گياهي و خاك دارند، در هر دو عمق خاك و همچنين به‌طور كلي (خاك+ بيوماس گياهي+ لاشبرگ) با 647/85 تن در هكتار تا عمق 50 سانتي‌متري خاك بيشترين و سدهاي سنگي ملاتي با 169/35 تن در هكتار تا عمق 50 سانتي‌متري خاك كمترين مقدار ترسيب كربن كل را دارند.

In order to evaluate the effects of watershed management practices on carbon sequestration and storage, Vegetation, litter and soil samples in each treatment were taken by systematic-randomly method from 10 areas of the basin that represents the variation of soil and vegetation along 10 transects and 100 plots (Except for small earth dams and biomechanical treatments which there were 2 small earth dams and 3 biomechanical treatments in this basin so samples were taken from all of them respectively along three and one transects). Also soil samples were taken at each transects randomly in two depths (0-10 cm and 10-50 cm), soil samples were tested in soil laboratory. Results indicate that in all treatments most amount of sequestered carbon was occurred in the soil (about 99% of whole carbon stocks in the ecosystem). Finally the results showed natural rangeland that have good conditions in terms of vegetation and soil have the most carbon stock in two soil depths and overall (soil + biomass + litter) with 647.84 ton/ha up to a depth of 50 cm from the soil surface and mortar stone dams with 169.35 ton/ha have the lowest carbon stock in this basin.