اقتباس ها و استنادهاي قرآني امام رضا(ع)در حديث امامت

Imam Reza’s Quranic Adaptations and Citations in Imamate Hadith

«اقتباس» يكي از اَشكال به كار گيري و تبلور آيات قرآن كريم در كلام معصومان(ع)مي باشد. مقاله حاضر با هدف بررسي گونه هاي اقتباس و انگيزه به كارگيري آن در كلام امام رضا(ع) به رشته تحرير درآمده است. با توجه به اينكه قرآن كريم منزلت و مكانتي خاص نزد مسلمانان دارد و بهترين منبع و سرچشمه اي است كه ائمه(ع) مضامين عالي و بلند خود را از آن مي گيرند، امام رضا(ع) نيز در حديث امامت به طور فراوان از آيات قرآن بهره گرفته است و با اين اثرپذيري به بيان دقيق ابعاد و زواياي گوناگون امامت و مسائل مربوط به آن پرداخته است. در اين مقاله، ابتدا مفهوم اقتباس و انگيزه هاي آن توضيح داده مي شود، سپس به بررسي اين عنصر ادبي در خطبه پرداخته مي شود. دراين حديث شريف، گونه هايي از اقتباس قرآني، ازجمله اقتباس كامل، جزئي، متغير، اشاره اي و استنباطي ملاحظه مي شود كه امام(ع) هر يك از اين گونه ها را با انگيزه و هدفي خاص به كار برده است كه در اين نوشتار تلاش مي شود اين اقتباس ها با رويكردي تحليلي مورد بررسي قرار گيرد.

Adaptation is a form of application and manifestation of the verses of the Quran in Imams’ words. The present study aimed to examine different forms of adaptations and motivation for their application in the words of Imam Reza. As the Holy Quran for Muslims enjoys a high status among Muslims and is the source from which the Imams took their underlying themes, Imam Reza used the Quranic verses repeatedly in his Imamate hadith to discuss different dimensions of leadership and issues related to it. This article first explain the concept of adaptation and motives behind its usage. Then, it examines this literary element in Imam’s sermon. In this holy Hadith, different forms of adaptations have been used including full, partial, varied, reference and inference adoptions, and it was observed that the Imam utilized each of these forms of adaptations with different motivations and purposes. This paper attempts to examine these adaptations with an analytical approach.