مسئله ها و الگوهاي مردم سالاري ديني

Issues and Patterns of Religious Democracy

دغدغه مقاله حاضر ارائه نوعي سنخ شناسي است كه بتواند همه ديدگاه هاي نظري را درباره «مردم سالاري ديني» پوشش دهد. در اين راستا پنج نوع الگو شناسايي شده است. قسم اول، تحت عنوان روايت هاي جمهوري اسلامي كه بيشتر در خدمت تاسيسِ اصول قانون اساسي جمهوري اسلامي قرار داشته اند. قسم دوم ديدگاه هاي «مردم سالاري دينيِ» مخالف جمهوري اسلامي، از چهره هايي كه مكتب نظرورزي آنها اسلام است. ديگرِ روايت هاي مردم سالاري ديني با مفروض گرفتن اصول قانون اساسي، در صدد آشكارسازي ظرفيت هاي آن هستند كه شامل قسم سوم تا پنجم است. قسم سوم بر حقوق و مشروعيت الهي حساسيت بيشتري از خود نشان مي دهند. قسم چهارم بر حقوق و مشروعيت مردمي حساسيت بيشتري از خود نشان مي دهند. قسم پنجم بر مشروعيت و حقوق الهي و هم مردمي توامان توجه دارند. بحث و نظر، در دل آن سنخ شناسي، جايگاه تئوريك خود «مردم سالاري ديني»، الگوهاي متعدد آن و هم مسئله هاي آن را نشان داد.

This article's primary concern is to provide a kind of taxonomy that covers all theoretical viewpoints about "religious democracy". To this end, five patterns have been identified. First one falls under Islamic Republic of Iran's interpretations which were mostly at service of establishing principles of the constitution. Second type is viewpoints of "religious democracy" against Islamic Republic of Iran proposed by figures who theorize based on Islam. Other interpretations presuppose the principles of the constitution try to manifest their capacities that include third to fifth types. Third type display more sensitivity toward divine rights and legitimacy. Fourth type is more concerned about public rights and legitimacy. Fifth type pays attention to both divine and public rights and legitimacy. Discussions within the taxonomy clarified theoretical position of "religious democracy" itself as well as its numerous patterns and problems.