تحولات اخير جهان اسلام؛ بيداري اسلامي يا بهار عربي؛ بررسي مفهومي

Recent Developments in Islamic World; Islamic Awakening or Arab Spring; a Conceptual Study

در مواجهه با ديدگاه هاي مطرح شده در زمينه بيداري اسلامي و بهار عربي يكي از مطالبي كه ذهن تحليل گران حوزه سياست را مشغول كرده اين است كه كدام يك از اين دو مفهوم بهتر مي تواند رخدادهاي اخير را تبيين كند؟ در اين زمينه مطالب متنوعي از سوي نظريه پردازان هركدام از اين دو ديدگاه بيان شده كه به نوبه خود مبين گوشه هايي از اين رخدادهاست. فرضيه اين مقاله بر اين نگاه شكل گرفته است كه هرچند تلقي حوادث اخير جهان اسلام به ديدگاهي با عنوان «بهار عربي» بخشي از رخدادهاي اخير را تبيين كرده و مورد بررسي قرار مي دهد اما اين تبيين نارسا و ناقص است و اين مفهوم «بيداري اسلامي» است كه مي تواند به عنوان ديدگاهي جامع تر و البته با رويكرد بومي ضمن تاييد بسياري از ادله مطرح شده از سوي متفكرين معتقد به مفهوم بهار عربي با تحليلي از درون و واقع بينانه تر علل وقوع اين حوادث را تحليل كند كه نه تنها توصيف رخدادهاي اخير، بلكه توصيف گذشته و آينده آنها را نيز ملموس تر و قابل قبول تر خواهد كرد.

In the face of different opinions proposed about the Islamic awakening and Arab spring, one point that has preoccupied the minds of political analysts is that which one of these two terms better describes recent developments. Various points have been put forth by advocates of both terms and each term indicates some aspects of the events. The hypothesis of this article is based on this viewpoint that although terming the recent events in Islamic world as "Arab Spring" has managed to describe and investigate part of recent events, it is an improper and incomplete description and it is "Islamic awakening" that, as a more comprehensive term but with a regional approach, can provide an internal and more realistic analysis to study the reasons behind these events while endorsing many reasons proposed by thinkers who believe in Arab spring. Not only this term clarifies the recent events but also helps describe their past and future in a more tangible and acceptable fashion.