رقابت حزبي و مشاركت انتخاباتي: تحليل ده دوره انتخابات رياست جمهوري در ايران (1358-1388)

Party Competition and electoral participation: Analysis of Ten Presidential Elections in Iran (1979-2009)

در اين مقاله ميزان مشاركت انتخاباتي در ده دوره انتخابات رياست‌جمهوري ايران از سال 1358-1388 مورد تحليل قرار گرفته است. موضوع مقاله آن است كه ميزان مشاركت انتخاباتي در انتخابات رياست‌ جمهوري ايران براساس دوره‌هاي انتخاباتي داراي تفاوت‌پذيري پرابلماتيك بوده و تغييرات آن تابع الگوي منظمي نيست. پس از اثبات موضوع و براي پاسخ به اين موضوع، بنيان نظري مقاله بر نظريه نظام سياسي دموكراتيك استوار شد. پس از برقراري رابطه‌اي منطقي و منظم ميان موضوع و نظريه، با الهام از نظريه، يك دستگاه نظري متناسب با مسئله تحقيق فرمول‌بندي شد. در سطح نظري استدلال شد كه ميان ميزان مشاركت انتخاباتي و رقابت حزبي رابطه وجود دارد، به‌گونه‌اي كه هرچه بر ميزان رقابت حزبي افزوده شود، ميزان مشاركت انتخاباتي نيز افزايش مي‌يابد. اين استدلال با روش تحليل رگرسيون مورد داوري تجربي قرار گرفت. شواهد موجود دلالت بر آن دارند كه ميان مشاركت انتخاباتي و رقابت حزبي به ميزان 45% هم‌تغييري وجود دارد.

This article analyzes the rate of electoral participation during ten periods of presidential election in Iran within 1979-2009. The rate of electoral participation in Iran’s presidential elections has been problematic and not based on a regular pattern of change. Having proved this claim, the theory of democratic political system was chosen as the theoretical foundation of the paper in order to find a solution to the problem. The problem was related logically to the theory and inspired by the theory, the research question was formulated. On the theoretical level, it was argued that there is a relationship between party competition and electoral participation such that by an increase in the extent of party competition, the electoral participation will also increase. This argument was put through a regression analysis. Available evidence indicates that there exists a 45% positive correlation between electoral participation and party competition.