رويكرد تفسيري ديوان عالي كشور در حمايت از حقوق و آزاديها با تاكيد بر آراي حقوقي

Interpretative Approach of the Supreme Court in Protecting Rights and Freedoms in Light of Its Case Laws

نقش و جايگاه والاي تفسير قضايي در نظام حقوقي بر كسي پوشيده نيست. هدف از اين پژوهش، يافتن رويكرد تفسيري است كه ديوان عالي كشور در جايگاه نظارتي- حمايتي دادرسان در فرآيند تفسير ارائه مي­دهد. اما سوال اين است كه رويكرد و روش تفسيري ديوان عالي منتج به احقاق حق شده يا صرفا به فصل خصومت بسنده كرده است؟ با توجه به اهميت وحدت تفسير و جايگاه رويه قضايي ديوان عالي كشور در نظام قضايي، به نظر مي­رسد ديوان عالي هنوز نتوانسته است به خوبي بين گرانيگاه تفسير و حمايت از حق­ ها و آزادي ­ها به ايفاي نقش بپردازد. اما بررسي رويه قضايي ديوان عالي كشور در بخش حقوقي نشان مي­دهد كه شكل­ گرايي حقوقي و اتكاي صرف به متن‌گرايي و تفسير لفظي رويكرد كاملا مسلط و هميشه غالب ديوان نبوده و تفسير پويا با توجه به شرايط پرونده در برخي موارد توسط ديوان عالي مورد توجه است. نكته قابل توجه اين كه هرگاه ديوان عالي دست به تفسيرهاي پويا و هدف­ گرايي زده است بيشتر منتج به احقاق حق شده است.

The high role of the judicial interpretation in the legal system is not overlooked. This research attempts to find the approach of interpretation that Supreme Court obtains in the role and supervisory position of judiciary in interpretation procedure. Yet the problem is how the approach and the interpretative method of the Supreme Court can lead to adjudication or hostility. According to the importance of the unity of interpretation and position of the precedent of the Supreme Court in judicial system, it seems that the Supreme Court has not been effective in interpretation and protecting rights and freedoms. The precedent of the Supreme Court shows that legal formalism and reliance on textualism and literal interpretation of the approach have not been completely dominant and prevalent by the Court and dynamic interpretation in some cases in line with the conditions of cases has been regarded by the Supreme Court. It is important to note that whenever the Court made use of such dynamic and purposeful interpretations, the results lead to adjudication.