كليدواژه :
هخامنشيان , ساتراپي , باستان‌شناسي , آناتولي , هرودوت , بيستون , تخت جمشيد
چكيده فارسي :
مورخين يوناني مانند هردودت آغاز حكومت‌هاي وابسته قلمرو هخامنشي، ساتراپي‌ها را از دوره حاكميت داريوش اول مي‌دانند، در صورتي كه اصطلاح ساتراپ از دوره كوروش و كمبوجيه نيز رواج داشته است؛ بنابراين اگر آغاز حيات امپراتوري هخامنشي را از سال 559 ق.م، سال به قدرت رسيدن كوروش دوم، و پايان آن را سال 332 ق.م، فتح ايران توسط اسكندر مقدوني، بدانيم در اين 227 سال توسعه قدرت سياسي و نظامي امپراتوري هخامنشي تعدادي از كشورها و ملل زير سلطه اين امپراتوري به عنوان ساتراپ‌نشين هخامنشي تحت فرمان قدرت سياسي و اقتصادي و نظامي ايران قرار گرفته بودند. براساس يافته‌هاي مكتوب باستان‌شناسي در ايران و ساير سرزمين‌هاي ملل تابع، تعداد اين ساتراپي‌ها در زمان‌هاي مختلف حاكميت امپراتوري هخامنشي متفاوت بوده است. براي نمونه تعداد اين ساتراپي‌ها براساس كتيبه بيستون و كتيبه تخت جمشيد 23 ساتراپي، كتيبه مقبره داريوش در نقش رستم 30، و كتيبه داريوش كشف‌شده از شوش 27 ساتراپي است، حال آن‌كه تعداد ساتراپي‌ها براساس مدارك مكتوب مصري دوره هخامنشيان مانند مجسمه داريوش و سنگ يادبودهاي كانال سوئز 24 ساتراپي بوده است. براساس مطالعه متون تاريخي و بررسي يافته‌هاي جديد باستان‌شناسي، حاكميت هخامنشيان در طول ظهور و سقوط امپراتوري در محدوده سرزمين آناتولي تعداد 7 ساتراپي: ساتراپي ليدي يا سارد در شمال‌غرب تركيه، ساتراپي كيليكيه در جنوب‌غرب تركيه، ساتراپي ايونيه در شمال غرب، ساتراپي كاريه در غرب آناتولي، ساتراپي فريگيه هلسپونت به مركزيت داسكيليون در شمال‌غرب آسياي صغير، ساتراپي اسكودرا يا مقدونيه در شمال‌غرب، و ساتراپي كاپادوكيه در شرق قابل اثبات است.
چكيده لاتين :
Greek historians such as Herodotus consider the beginning of Satrapies, the dependent governments within Achaemenian territory, as early as the time of Darius the first, while the word “Satrap” was prevalent in the time of Cyrus and Cambyses. Therefore, if we consider the beginning of Achaemenian empire in 559 BC, the year that Cyrus the second came to power, and its ending in 332 BC, the year that Iran was conquered by Alexander the Macedonian, in these 227 years of military and political development of Achaemenian empire, some of the nations and countries within Achaemenian territory came under Iranian military, economic and political power which known as Achaemenian settled Satrapies. According to reported Archeological findings in Egypt, Iran and other subordinate countries, the number of these satrapies was different at different times of Achaemenian empire. For example, the number of these Satrapies regarding Bistoon and Persepolis inscriptions is 23, while considering inscription on Darius tomb in Necropolis the number of Satrapies is 30 and regarding Darius inscription found in Susa it is 27. In the event that considering Egyptian written evidences at Achaemenian time such as Darius statue and memorial stone of Suez Canal, the number of satrapies was 24. By these findings, we can discover the location of these satrapies and determine their geographical area. The study based on historcal texts and new archaeological findings during the emergence of the ruling of the Achaemenid Empire in Anatolian land Satrapi, it is proven that 7 Satrapies existed in this area, includeing: Satrapi Lady or Sard North West Turkey, Satrapi Kylykyh in South West Turkey, Satrapi Ionie North West, Satrapi carie the West Anatolia, Satrapi Frygyh Hlspvnt the centrality Daskylyvn North West Asia Minor, Satrapi Skudrien (Makedonien) North West, and Cappadocia in East Anatolian.
