بررسي دقت معادلات زهكشي متداول در تعيين فاصله زهكش‌هاي زيرزميني در منطقه مغان

در شرايط اقليمي با بارندگي ناچيز و تبخير زياد ايران، اعمال آبياري با مديريت نامناسب باعث شوري و ماندابي شدن قسمت وسيعي از اراضي كشور شده است. با توجه به اهميت تحقيقات در موضوع زهكشي و وجود 20 هزار هكتار اراضي زه­دار در منطقه مغان، اين پژوهش به­منظور دست‌يابي به روابط و فرمول­هاي مناسب تعيين فاصله زهكش­هاي زيرزميني در مزرعه آزمايشي به­وسعت حدود 18 هكتار در قطعه 807 بخش 3  مجتمع كشت و  صنعت مغان به اجرا درآمده است. سه سيستم زهكشي شامل فاصله­هاي 50، 100 و 150 متري بين لوله­هاي زهكش­ها با طول 200 متر در مزرعه آزمايشي موردنظر پياده و اجرا شد و با انجام عمليات آبياري، نسبت به اندازه‌گيري داده‌هاي سطح ايستابي و دبي خروجي زهكش‌ها اقدام گرديد. مقايسه روش‌هاي تعيين فاصله لوله­هاي زهكش­ زيرزميني نشان داد كه به­ترتيب فرمول‌هاي حماد با 3 درصد، باور و وان‌شيلفگارد با 6 درصد و وان‌شيلفگارد با 7 درصد متوسط انحراف از فاصله واقعي زهكش‌هاي زيرزميني بهترين دقت را دارا بودند. از بين روش‌هاي معمول تعيين فاصله زهكش‌هاي زيرزميني، به­ترتيب استفاده از روش‌هاي باور و وان‌شيلفگارد، دام، گلوور و وان‌شيلفگارد در اين منطقه توصيه مي­شود. دقت اين چهار فرمول در تعيين فاصله زهكش‌هاي زيرزميني تفاوت قابل توجهي با يكديگر نشان نداد. اگرچه عملكرد زهكش‌هاي 50 و 150 متري تقريبا يكسان بود با اين وجود براي افزايش درجه اطمينان كنترل سطح ايستابي توسط زهكش‌ها، توصيه مي­گردد فاصله زهكش‌ها در بيشترين حالت 100 متر درنظر گرفته شود.