بررسي و نقد كتاب فرهنگ مصور باستان‌شناسي دوران پيش از تاريخ (جلد 1)

Evaluation and Critique of the book “An Illustrated English-Persian Dictionary of Prehistoric Archaeology”

كتاب موردنقد در اين نوشته جلد نخست از كتاب دوجلديِ فرهنگ مصور باستان‌شناسي دوران پيش از تاريخ (انگليسي ـ فارسي) است. جلد نخست اساساً ماهيتي لغت‌نامه‌اي دارد، ضمن اين‌كه براي شماري از مدخل‌ها توضيحي كوتاه نيز آورده شده است. كتابِ موردبحث از جنبه‌هاي متعدد ازجمله صفحه‌آرايي، شيوة نگارش، و به‌ويژه ازنظر محتوايي واكاوي شده است. در اين نوشته با مثال‌هاي متعدد بحث شده است كه صفت «پيش از تاريخ» براي كتاب صرفاً عنواني بي‌ربط است. هم‌چنين، جنبة «مصوربودن» كتاب، كه در عنوان آن نيز لحاظ شده است، به‌طور جدي موردبحث قرار گرفته است؛ شمار قابل‌توجهي از تصاوير كتاب كاملاً بي‌مورد است و صرفاً بر حجم كتاب افزوده است. گذشته از اين موارد، مسئلة مهم اشتباهاتي است كه در معادل‌هاي پيش‌نهادي ديده مي‌شود؛ اين اشتباهات نه سَهوي، بلكه بينشي است. از ديگر ايرادهاي كتاب معادل‌هاي نامأنوس و ناآشنا براي خوانندة (باستان‌شناس) فارسي‌زبان است كه اين مورد نيز با مثال‌هاي متعدد نشان داده شده است. درمجموع، دربين كتاب‌هاي مشابهي كه پيش‌تر در زمينة واژگان باستان‌شناسي منتشر شده‌اند، اين كتاب ازنظر كيفي يكي از نازل‌ترين آن‌هاست. به‌نظر مي‌رسد كه در تدوين كتابِ حاضر تأمل و دقت كم‌ترين جايگاه را داشته است.