ارزيابي كيفيت آب چشمه‌هاي استان آذربايجان‌غربي از نظر پتانسيل گرفتگي گسيلنده‌ها در سامانه‌هاي آبياري قطره‌اي

به­دليل بحران‌هاي زيست محيطي ناشي از خشكي درياچه اروميه، لزوم بكارگيري روش­هاي آبياري با بازده بالا در اين حوضه حائز اهميت است. آبياري قطره‌اي يك راه‌حل مناسب جهت استفاده بهينه از منابع آب مي‌باشد. اجراي سامانه­هاي آبياري قطره‌اي نيازمند تحليل كيفيت آب مورد استفاده جهت جلوگيري از گرفتگي گسيلنده­ها مي­باشد. در اين مطالعه، پارامترهاي كيفي چشمه‌هاي بخشي از استان آذربايجان‌غربي شامل شوري (EC)، كل مواد جامد محلول (TDS)، نسبت جذبي سديم (SAR) و شاخص اشباع لانژيلر (LSI) تعيين و قابليت كاربرد چشمه­ها در سامانه‌هاي آبياري قطره‌اي، در منطقه مورد مطالعه مورد بررسي قرار گرفت. براي اين منظور آمار كيفي 1705 چشمه موجود در محدوده مطالعاتي، از شركت آب منطقه‌اي استان آذربايجان‌غربي اخذ و تحليل شد. نتايج نشان داد كه مقدار شاخص LSI در 3/87 درصد چشمه‌ها مثبت و پتانسيل رسوب كربنات در آن‌ها وجود دارد. TDS در 0/11 درصد از چشمه­ها داراي مقادير بين 15001000 ميلي‌گرم بر ليتر بوده كه خطرساز مي‌باشد. مقدار TDS در 4/33 درصد داراي مقادير 5001000 ميلي‌گرم بر ليتر و در 6/55 درصد نيز داراي مقادير 5000 ميلي‌گرم بر ليتر بوده و بي‌خطر مي‌باشند. همچنين مقدار SAR در 7/97 درصد چشمه­ها در كلاس مناسب قرار گرفت. براي انتخاب روش مناسب ميان‌يابي، روش‌هاي مختلف با استفاده از آماره‌هاي ريشه ميانگين مربعات خطاي نرمال (NRMSE) و خطاي نسبي (RE) ارزيابي و روش كريجينگ با كمترين مقدار خطا نسبت به ساير روش‌ها، براي درون­يابي پارامترهاي كيفي استفاده شد. استفاده از آب چشمه­هاي استان آذربايجان‌غربي در آبياري قطره‌اي توصيه مي­گردد اما خطر گرفتگي گسيلنده‌ها به­ويژه در شمال استان بالا مي‌باشد.