تأثير شيوه‌ خاك‌ورزي بر برخي از شاخص‌هاي فيزيكي خاك، ويژگي هاي زراعي و عملكرد دانه سويا در دشت مغان ايران

اين تحقيق به­منظور تعيين  سيستم خاك­ورزي مناسب به مدت دو سال در كشت تابستانه سويا  به­­صورت طرح كرت­هاي  خرد شده  نواري (استريپ پلات)  با طرح پايه بلوك­هاي كامل تصادفي در چهار تكرار در مزرعه مركز تحقيقات كشاورزي مغان اجرا شد. در اين آزمايش، فاكتو اول شخم در سه سطح (شخم با گاوآهن  بر گردان­دار و ديسك، شخم با گاوآهن قلمي و ديسك و فقط ديسك) و فاكتور دوم واريته در سه سطح (زان، ويليامز و L17 ) بودند. درصد رطوبت وزني خاك، جرم مخصوص ظاهري، شاخص مخروطي و ميزان بقاياي گياهي قبل و بعد از كاشت و صفات زراعي مانند عملكرد دانه، درصد سبز كردن، ارتفاع بوته، ارتفاع اولين غلاف، تعداد غلاف در بوته، طول غلاف و تعداد دانه در غلاف اندازه­گيري شدند. نتايج دو ساله آزمايش نشان داد سيستم­هاي مختلف خاك­ورزي موجب اختلاف معني­دار در عملكرد دانه سويا نشد. اما اختلاف ارقام از لحاظ صفات ارتفاع بوته، طول غلاف و تعداد دانه در غلاف در سطح احتمال 1% با يكديگر معني­دار بود. نتايج دو ساله اين تحقيق بيان­گر آن بود كه تفاوت تيمارهاي خاك­ورزي از نظر شاخص  مخروطي در عمق هاي 100 و20 10  سانتي­متر معني­دار ولي در عمق­هاي 3020 و40 30  غير معني­دار بود. پايين­ترين و بالاترين ميزان  شاخص  مخروطي در عمق 100   به­ترتيب  با 54/0  و 60/0 مگاپاسگال در  تيمارهاي  شخم با گاوآهن برگردان­دار به­علاوه ديسك  و تيمار فقط  ديسك مشاهده گرديد.  همچنين  اين دو تيمار خاك­ورزي در عمق 2010  نيز به­ترتيب  با 72/0 و 59/0  مگاپاسگال بالاترين و پايين ترين ميزان  شاخص  مخروطي  را داشتند.  همچنين اختلاف تيمارها از نظر ميزان  MWD  معني­دار بود به­طوري­كه تيمارهاي خاك­ورزي گاوآهن برگردان­دار و ديسك، گاوآهن قلمي و ديسك وتيمار فقط ديسك به­ترتيب با 3/16، 0/13 و 1/10 ميلي­متر در سه گروه متفاوت قرار گرفتند. شاخص درصد برگردان بقاياي گياهي با ميانگين 41/82 و 83/69 درصد در سال اول و دوم داراي تفاوت معني­دار در سطح احتمال 1% بود.  از طرف ديگر، سه روش خاك­ورزي تأثيري معني­داري در جرم مخصوص ظاهري و درصد رطوبت وزني خاك ايجاد نكردند.