پيامد فشردگي دو نوع خاك مختلف بر غلظت آمونيوم و نيترات قابل‌استخراج و جذب نيتروژن توسط گندم

براي بررسي پيامد فشردگي خاك بر فرايند معدني‌شدن نيتروژن در خاك و جذب آن توسط گياه گندم يك آزمايش فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار در دانشكده كشاورزي دانشگاه گيلان انجام گرفت. پيامد فشردگي خاك در سه سطح (فشردگي طبيعي، 10 و20 درصد فشردگي)، بافت خاك در دو سطح (بافت شني و رسي) و پنج زمان نمونه برداري (1، 7، 14، 30 و 60 روز پس از كاشت گندم)  بر معدني‌شدن نيتروژن آلي بررسي شد كه مجموعاً شامل 18 گلدان شد. غلظت آمونيوم و نيترات خاك در پنج بازه زماني اندازه‌گيري شد. نتايج نشان داد كه اثر فشردگي خاك، مراحل زماني و اثر متقابل اين دو بر غلظت آمونيوم و نيترات در سطح احتمال يك درصد معنادار بود و غلظت آمونيوم و نيترات در تيمار فشردگي طبيعي به‌ترتيب با ميانگين 30 و 79 ميلي گرم بر كيلوگرم از تيمارهاي فشرده بيشتر بود. بررسي روند تغييرات غلظت آمونيوم و نيترات در مراحل زماني مختلف نشان داد كه با گذشت زمان، نيتروژن آمونيومي در خاك افزايش و نيتروژن نيتراتي كاهش يافت و كاهش معنادار غلظت آمونيوم در نمونه‌هاي فشرده­تر مربوط به بازه دوم و سوم اندازه‌گيري (به‌ترتيب با ميانگين 75/20 و 68/13 ميلي‌گرم بر كيلوگرم در تيمار فشردگي 20 درصد) بود. همچنين غلظت نيترات تحت تأثير نوع خاك و اثر متقابل نوع خاك با مراحل زماني براي آمونيوم در سطح احتمال پنج درصد معنادار بود. غلظت آمونيوم و نيترات خاك رسي بيشتر از خاك شني بود. به‌طور كلي، با افزايش فشردگي خاك، نيتروژن كل خاك كاهش يافت. در نمونه‌هاي فشرده نيتروژن آلي كمتري به شكل آمونيومي در آمد و تشكيل نيترات به دنبال آمونيومي شدن، كاهش پيدا كرد. همچنين در تيمارهاي فشرده نسبت به تيمار فشردگي طبيعي نيتروژن كمتري مورد استفاده گياه قرار گرفت.