اثرات كيفيت آب‌هاي سطحي بر كيفيت آب‌هاي زيرزميني (مطالعه موردي: دشت تبريز)

مطالعه حاضر بر روي رودخانه آجي‌چاي واقع در دشت تبريز و در شرق درياچه اروميه­­، به‌منظور شناسايي عوامل مؤثر بر آلودگي رودخانه و آبخوان دشت تبريز و مديريت و كنترل بهتر كيفيت منابع آب، با بهره‌گيري از تحليل مؤلفه‌هاي اصلي، روش‌هاي هوش مصنوعي (شبكه عصبي مصنوعي و درخت تصميم M5) و زمين آمار (كريجينگ و كوكريجينگ)، از طريق تحليل داده‌هاي كيفيت آب (كاتيون‌ها، آنيون‌ها) در طي دوره آماري 1380 تا 1392 صورت گرفت. تحليل‌هاي چند متغيره آماري قادر هستند حجم گسترده‌اي از داده‌ها را پردازش نمايند و به‌عنوان راهكاري كمي در مديريت كيفيت آب رودخانه‌هاي استان آذربايجان شرقي مطرح گردند. تعيين مهم‌ترين پارامترهاي تاثيرگذار در كيفيت آب منجر به كاهش هزينه‌ها و هدفدار نمودن پايش، كنترل و حفاظت كيفيت آب مي‌شود. نتايج تحقيق حاكي از آن است كه روش درخت تصميم‌گيري (M5) روابط ساده خطي، قابل فهم‌تر و كاربردي‌تري براي پيش‌بيني كلر و شوري ارائه مي‌كند و نوع تصميمات گرفته‌شده براساس طبقه‌بندي در الگوريتم‌هاي درخت تصميم، مشخص، شفاف و قابل استخراج است. همچنين نتايج حاصل از كاربرد روش‌هاي زمين آمار نشان داد كه وضعيت آبخوان‌ دشت تبريز از لحاظ كيفي نسبت به سال‌هاي قبل در وضعيت نامطلوب قرار گرفته و در بخش غربي دشت به‌دليل برداشت زياد توسط چاه‌ها ميزان شوري آب از بيشينه 9000 ميكروموس بر سانتي‌متر در سال 1380 به بالاي  11000 ميكروموس بر سانتي‌متر در سال 1390 در مقطع خروجي رسيده است.