تأثير قارچ Trichoderma virens و سيليسيم بر برخي ويژگي‌هاي گندم در شرايط شور

تنش شوري يكي از عوامل محدود كننده توليدات كشاورزي به­ويژه در نواحي خشك و نيمه­خشك جهان است.بهره­گيري از ريزجانداراني همچون  تريكودرما و كاربرد سيليسيم از راه­كارهاي مورد استفاده در كاهش اثر تنش­هاي محيطي مانند شوري است. براي بررسي اثرهاي تلقيح قارچ تريكودرما ويرنس و كاربرد سيليسيم بر رشد و برخي ويژگي­هاي گياه گندم تحت تنش شوري آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي اجرا گرديد. تيمارهاي آزمايشي شامل دو سطح قارچ (با و بدون مايه­زني)، دو سطح سيليسيم (0 و 5/1 ميلي­مولار) از منبع سيليكات سديم و سه سطح نمك (0، 18 و 31 ميلي­اكي­والان نمك در كيلوگرم خاك از كلريد سديم، كلسيم و منيزيم با نسبت تركيبي1:2:3، به ترتيب معادل شوري در عصاره اشباع خاك 4/32/3، 2/79/6 و 9/95/9 دسي­زيمنس بر متر) بود. نتايج نشان­دهنده تأثير منفي شوري بر رشد گندم بود. سطوح 18 و 31 ميلي­اكي­والان نمك در كيلوگرم خاك به­طور معنا­دار در سطح احتمال يك درصد سبب كاهش ارتفاع گياه، شاخص كلروفيل، تعداد دانه در سنبله، عملكرد دانه، شاخص برداشت و ساير خصوصيات اندازه­گيري شده گرديد. اثرمتقابل شوري، قارچ و سيليسيم بر شاخص كلروفيل، وزن سنبله، تعداد دانه در سنبله، عملكرد بيولوژيك و شاخص برداشت معنا­دار (p lt;0.05) بود. عملكرد بيولوژيكي كاهش 11 درصدي در سطح شوري E3 نسبت به سطح شوري E1 نشان داد. بيشترين عملكرد بيولوژيك در سطح شوري E1 و در حضور قارچ و سيليسيم و كمترين آن در سطح شوري E3 و بدون حضور قارچ و سيليسيم مشاهده شد. تنش شوري باعث كاهش 59 درصدي عملكرد دانه شد. اثر متقابل سيليسيم، قارچ و شوري بر عملكرد دانه معنادار نبود اما باعث افزايش عملكرد دانه (6/17درصد) در سطح شوري E3 شد. كاربرد توأم قارچ و سيليسيم در سطح شوري3E موجب افزايش 16درصدي شاخص برداشت نسبت به همين سطح شوري بدون حضور قارچ و سيليسيم گرديد. برپايه اين نتايج افزودن سيليسيم و مايه­زني خاك با اين قارچ مي­تواند با تعديل اثر شوري، در بهبود عملكرد كمي و كيفي گياه در شرايط شور مؤثر واقع شود.