امكان سنجي و شرايط اقامه دعواي جبران خسارات ناشي از اعتراضات داخلي عليه امريكا در دادگاه هاي ايران

The Feasibility and Conditions of Claims for Recompensing the Damages in Civil Protests against America before Iranian Courts

قانون صلاحيت دادگستري جمهوري اسلامي ايران براي رسيدگي به دعاوي مدني عليه دولت هاي خارجي اين حق را به اشخاص داده است كه به استناد اصل اقدام متقابل، بتوانند براي مقابله و جلوگيري از نقض حقوق بين الملل از اقدامات دولت هاي خارجي كه مصونيت قضايي دولت ايران يا مقامات رسمي آن را نقض مي كند، در دادگستري تهران اقامه دعوا نمايند. زيان ديدگان مي توانند خسارات ناشي از هر گونه اقدام دولت هاي بيگانه را كه مغاير حقوق بين الملل است و نيز خسارات ناشي از فعاليت گروه هاي تروريست كه دولت خارجي آنها را حمايت مي كند مطالبه كنند. اين دعاوي مطابق قانون آيين دادرسي مدني و ساير مقررات رسيدگي و حكم صادر و اجرا مي شود. چون دولت امريكا با اصلاح قانون FASI مصونيت قضايي دولت ايران را نقض نموده است، هدف اين پژوهش پاسخ به اين سؤال است كه آيا طبق قانون مذكور، دولت و اشخاص مي توانند، باتوجه به حمايت دولت امريكا از اعتراضات داخلي ايران، براي جبران خسارات خود عليه دولت امريكا در دادگاه هاي ايران اقامه دعوا كنند؟ اين تحقيق به روش توصيفي تحليل به اين نتيجه رسيده است كه اظهارات مقامات سياسي و بيانيه هاي وزارت خارجه امريكا را نمي توان مصداق فعل زيانبارِ توصيف شده در بند الف ماده يك اين قانون تفسير كرد؛ چون بند الف، به فرضي نظر داشته است كه فعل زيانبار به نحومستقيم موجب خسارت شود، ليكن، مي توان برمبناي بند ب ماده يك كه دولت خارجي، بدون هيچ گونه دخالت مستقيم در ركن مادي فعل زيانبار، وقوع آن را حمايت مي نمايد، عليه امريكا در دادگاه هاي ايران اقامه دعوا نموده و خسارت مطالبه كرد