عنوان مقاله :
مصدريابي داستان شهادت امام عصر(عج) در منابع متأخران
پديد آورندگان :
معارف ، مجيد - دانشكده الهيات , لواساني ، محمدرضا دانشكده اصول الدين
كليدواژه :
شهادت مهدي(عج) , سعيده تميمي , زن ريشدار , شيخ احمد احسائي , الزام الناصب , جامعالاخبار
چكيده فارسي :
داستان زني ريشدار به نام سعيده يا مليحه كه با پرتاب جسمي سنگين موجب شهادت امام زمان(عج) خواهد شد يكي از داستانهايي است كه در سده گذشته شهرت زيادي يافته است. نگارندگان با پيگيري منابع نشر اين داستان نشان ميدهند قديميترين منبعي كه آن را نقل كرده مربوط به دهه سوم قرن سيزدهم هجري است و راوي انحصاري آن شيخ احمد احسائي از علماي مشهور عصر قاجار است كه در چند اثر خويش به آن پرداخته است. اين ايده از آثار احسائي به ديگر منابع سرايت كرده و به ويژه يكسده بعد و با نقل شيخ علي يزدي حائري در كتاب الزام الناصب في اثبات الحجة الغائب به گستردگي انتشار و شهرت يافته در بعضي كتب معاصر با موضوع مهدويت نقل شده است. همچنين در ادامه مقاله با دقت در احوال علمي، آثار به جاي مانده و روش حديثي احسائي كوشيده ميشود منبع احتمالي او از خلال شواهد به جايمانده بازشناسي شود و نشان داده ميشود كه احتمالاً ريشه اين داستان به قصههاي رايج در خطه خراسان در قرن هفتم هجري باز ميگردد. دست آخر طيفي از واكنشهاي اتخاذشده در برابر اين داستان _ از انكار و انتقاد گرفته تا معتبر دانستن و تأويل كردن آن_ ميان منابع گوناگون احصاء و ارائه گرديده و نشان داده شده است اين داستان با سنجه ملاكهاي حديثشناسانه فاقد اعتباري است.