نقش اثربخشي مدرسه در توسعه شايستگي‌هاي شهروندي دانش‌آموزان از ديدگاه معلمان

The Role of School Effectiveness in the Development of Students’ Citizenship Competencies: Teachers’ Viewpoints

اين پژوهش با هدف بررسي نقش اثربخشي مدرسه در توسعه شايستگي ها شهروندي دانش­ آموزان از ديدگاه معلمان انجام شد. براي اين منظور، 260 نفر از معلمان دبيرستان­هاي دخترانه ناحيه دو شهر كرمان به شيوه نمونه­ گيري تصادفي ساده انتخاب شدند كه به دو پرسشنامه اثربخشي مدرسه و توسعه شايستگي­هاي شهروندي پاسخ دادند. براي تعيين پايايي پرسشنامه ­ها از آلفاي كرونباخ استفاده شد كه به ترتيب 0/91 و 0/90 برآورد گرديد و روايي پرسشنامه­ ها با استفاده از روايي محتوا و تحليل عاملي تأييد شدند. يافته­ ها نشان داد كه بين اثربخشي مدرسه و توسعه شايستگي­ هاي شهروندي دانش­ آموزان رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. همچنين تمامي شش مؤلفه؛ 1) سنجش يادگيري، 2) رهبري مدرسه و كلاس، 3) مشاركت دانش ­آموزان، 4) برنامه درسي، تدريس و يادگيري، 5) برنامه‌ريزي تحصيلي و شغلي و 6) ارتباط خانه، مدرسه و جامعه با توسعه شايستگي­ هاي شهروندي دانش آموزان رابطه مثبت و معنادار دارند. نتايج تحليل رگرسيون بيانگر آن بود كه از بين مؤلفه­ هاي اثربخشي مدرسه؛ 1) ارتباط مدرسه، خانه و جامعه،2) مشاركت دانش ­آموزان، 3) برنامه درسي، تدريس و يادگيري و 4) برنامه ريزي تحصيلي و شغلي به ترتيب بيشترين توانايي را در پيش­بيني توسعه شايستگي­هاي شهروندي دانش آموزان دارند (0/45= R). سرانجام، نتيجه­ گيري شد كه مدارس نقش مهمي در توسعه شايستگي­ هاي شهروندي دانش­ آموزان دارند.

This paper primarily aims to investigate the attitudes of teachers towards the role of school effectiveness in the development of students’ citizenship competencies. This paper is based on a survey conducted in Kerman city and the sample includes 260 teachers who have been selected on the basis of the simple random sampling method. According to the results of this study, there is a significantly positive association between school effectiveness and the development of students’ citizenship competencies. Moreover, the results suggest that the development of students’ citizenship competencies is significantly associated with such determinants as learning assessment, school and classroom leadership, students’ participation, curriculum, teaching and learning, educational-occupational planning, and the home-school-society communications. Furthermore, the results of logistic regression analysis show that the most influential predictors for the development of students’ citizenship competencies include, in order, the home-school-society communications, students’ participation, curriculum, teaching and learning, and educational-occupational planning. In sum, the underlying conclusion of this study emphasizes the fact that schools play a vital role in the development of students’ citizenship competencies.