تأثير نگرش گويشوران بر كاربرد تنوعات گونه‌اي زبان فارسي در استان فارس: پژوهشي اجتماعي - شناختي

The Impact of Speakers’ Attitude on the Usage of Lectals in Fars Province: A Cognitive Sociolinguistic Study

قضاوت‌هاي مثبت و منفي دربارۀ گونه‌هاي غيرمعيار، گويندگان اين زبان‌ها را به سمت گونه‌هاي معيار سوق داده است. اين پژوهش به ارزيابي شأن اجتماعي تنوعات گونه‌اي زبان فارسي مي‌پردازد. نگرش‌هاي زباني در چند شهر استان فارس در قالب مؤلفه‌هاي همبستگي و منزلت اجتماعي بررسي شده‌اند. گردآوري داده‌ها با سه شيوۀ پيمايشي، فن مقايسۀ صدا و مصاحبه صورت گرفته است. 490 نفر از شهرهاي شيراز، مرودشت، كازرون، فسا، جهرم و چند شهر در اطراف شيراز به پرسش‌نامه‌ها پاسخ داده‌اند، 223 نفر از آن‌ها در آزمون مقايسۀ صدا و 126 نفر هم در مصاحبه مشاركت كرده‌اند. يافته‌ها نشان مي‌دهند كه گونه‌هاي محلي با هويت‌بخشي به گويشوران خود، احساس وفاداري آنها را نسبت به شهر بومي و گونۀ محلي‌شان تقويت كرده و با ايجاد همبستگي در محفل خانواده و دوستان نقش پررنگي دارند. درحالي‌كه، در محيط‌هاي آموزشي، شغلي، كوچه و بازار، رسانه‌ها و در گفتار افراد تحصيل‌كرده، تسلط با گونۀ معيار است. اگرچه همبستگي و منزلت اجتماعي هر دو به كاربرد گونۀ معيار نسبت داده مي‌شوند، اما حس صميميت و حس تعلق گويشوران گونه‌هاي غيرمعيار را پويا نگاه مي‌دارد.

Speakers of non-standard varieties have been driven toward the standard ones due to the positive and negative judgments about these varieties. This study is to investigate the social status of varieties of Farsi. The main question is what the impacts of socio-cognitive factors are on speakers’ attitude and on the usage of different varieties of Farsi (Regional, Shirazi and Standard). To collect data, a total of 490 participants from Shiraz, Marvdasht ,Kazeroon, Fasa, Jahrom and several smaller cities contributed in survey method, 223 of whom participated in MGT and 126 were interviewed as well. In this regard, attitude is studied in the form of components such as solidarity and social status. The findings indicate that participants express loyalty toward their city and regional varieties, since these varieties are attributed to their speakers' identity. Regional varieties are dominant in the family domain to highlight solidarity in the circle of family and friends, while in other domains (education, workplace, streets, media and elite’s speech) the standard variety dominates. Both solidarity and social status are attributed to the usage of standard variety. But what has still kept the regional varieties dynamic is the feeling of intimacy and sense of belonging.